Sâm đương quy thường được biết đến trong bài thuốc dân gian rất tốt cho phụ nữ và tốt cho xương khớp. Tùy vào bài thuốc dược liệu khác thì sâm đương quy còn tốt cho sinh lý của nam giới. Công dụng và cách dùng sâm đương quy sẽ được chúng tôi tổng hợp trong bài viết dưới đây nhé.
Sâm đương quy là gì?
Sâm đương quy còn được gọi với cái tên khác là tần quy, can quy thường dùng cho nữ giới. Đây là một loại cây thân thảo lớn, với tuổi thọ lâu năm, với chiều cao khoảng từ 40- 80cm, hoặc có thể cao hơn. Cây này có hoa mọc thành tán kép màu trắng khoảng 10-30 bông, chúng nở rộ vào tầm tháng 7 đến tháng 8. Chúng kết trái sau đó và có màu tím.
>>Tham khảo thêm: Cây mật gấu trị bệnh gì? Hướng dẫn sử dụng cây mật gấu an toàn
Trong đó sâm đương quy phát triển từ phần rễ củ của cây với kích thước khá to, có màu nâu vàng và được chia thành nhiều nhánh, phân thành rễ con bám xung quanh. Nếu nhìn sơ qua thì chúng có nét khá giống với rễ nhân sâm với màu trắng trong của thịt, khá chắc dẻo, có màu trắng hồng và mùi thơm khá đặc trưng. Với những người từng được nếm vị thì rất dễ phân biệt loại này.
Sâm đương quy được chia thành nhiều rễ nhánh do vậy mà chúng có đặc điểm sau:
- Rễ chính được xem là phần rễ chính lớn nhất, còn được gọi với tên khác là Quy đầu có đường kính khoảng 1.5 – 4cm, với đầu tù và tròn. Đây là bộ phận có giá trị dinh dưỡng rất cao
- Quy thân là phần rễ đã được cắt bỏ phần đầu và đuôi, được dùng để bồi bổ khí huyết.
- Còn quy vĩ là tên gọi của các rễ phụ hay rễ nhánh với đường kính khoảng 0.3 – 1cm và có giá trị thấp hơn.
Xuất xứ và phân bố của cây tầm bóp
Sâm Đương Quy có nguồn gốc từ Trung Quốc, chủ yếu được phân bố tại nơi có khí hậu lạnh lẽo, với khoảng cách từ mực nước biển trong 2000- 3000m. Khí hậu này tốt cho nhân sâm phát triển tốt, nhiều dưỡng chất và mang lại củ rất to.
Trong khi đó sâm đương quy du nhập vào Việt Nam từ những năm 1960, tuy nhiên thời điểm đó cây chưa được chú trọng nhiều nên không phát triển mạnh. Trong đó chỉ có Sapa cùng với một số nơi xung quanh Hà Nội là đạt đủ điều kiện về khí hậu và môi trường để phát triển tốt nhất loại cây này.
Cho đến nay nhờ vào kỹ thuật trồng trọt mà sâm đương quy đã được phát triển tại các vùng núi cao tại Tây Bắc bao gồm Lào Cai, Lai Châu và Hòa Bình. Bên cạnh đó còn một số nơi tại Tây Nguyên như Lâm Đồng, Đăk Lăk… Với sự phát triển này có tác dụng to lớn trong việc phát triển ngành y tế tại Việt Nam.
Một số nghiên cứu cho thấy, sâm đương quy cũng có giá trị dinh dưỡng tương đương như sâm rừng. Và với sự phát triển rộng rãi hiện nay thì người dùng có thể dễ dàng mua.
Ứng dụng của sâm đương quy
Sâm đương quy mang lại giá trị dinh dưỡng rất cao trong việc chữa bệnh vô cùng hiệu quả và an toàn với người dùng. Theo y học cổ truyền, loại loại dược liệu này thường có tính ấm, vị ngọt và vị hơi cay, quy trực tiếp vào Tâm, Tỳ, Can. Do vậy mà dược liệu này có tác dụng hỗ trợ cải thiện rất nhiều vấn đề cho sức khỏe cực kỳ tốt.
Gía trị dinh dưỡng của cây sâm đương quy
Một số nghiên cứu cho thấy, sâm đương quy có chứa rất nhiều các thành phần hóa học tự nhiên tốt cho sức khỏe. Trong đó kể đến phần tinh dầu khá cao, chiến đến 0,26%, cao hơn so với một số loại sâm khác. Nếu bạn kết hợp với một số chất khác sẽ mang lại rất nhiều công dụng để tăng cường sức khỏe và cải thiện rất nhiều bệnh lý. Cụ thể như sau:
- Hàm lượng 0,2 – 0,4% tinh dầu ( có hơn 40 các loại acid tự do): Lượng tinh dầu trong sâm đương quy còn phụ thuộc vào loại cây được trồng ở từng vùng. Chúng có tác dụng rất tốt trong tăng cường sức đề kháng, bồi bổ khí huyết, hạ huyết áp đồng thời hỗ trợ điều trị rất nhiều bệnh lý khác.
- Acid hữu cơ ferulic: hoạt chất có tác dụng ngăn chặn sự ngưng tập của tiểu cầu trong cơ thể.
- Ligustilide: có tác dụng tăng cường tuần hoàn máu đến những cơ quan trong cơ thể hiệu quả hơn, tăng cường khả năng vận động, sinh lực và năng lượng cho người dùng.
- N-butylphthalide: dùng để điều trị bệnh thiếu máu thường gặp với người bị thiếu máu do cơ địa hay người sau phẫu thuật..
- Polysaccharide: Có khả năng loại bỏ khối u nguy hiểm trong cơ thể đồng thời giúp tăng cường khả năng hệ miễn dịch.
- Phytoestrogen: có tác dụng chống viêm và ức chế khả năng co bóp tử cung quá mức đối với nữ giới.
- Coumarin: có tác dụng giúp bổ máu và giãn nở động mạch vành.
- Sterol: có tác dụng ngăn ngừa một số bệnh tim mạch, đồng thời loại bỏ những tế bào ung thư
- Vitamin B1,B12,E: có tác dụng tăng cường sự chuyển hóa năng lượng trong cơ thể, và giúp bổ huyết, đồng thời tăng cường sức đề kháng và có chức năng tái tạo các tế bào mới cần thiết cho cơ thể.
- Brefeldin: tốt cho xương khớp, đồng thời sẽ giúp cải thiện tình trạng đau nhức cơ cực kỳ hiệu quả.
- Sâm đương quy còn bổ sung một số vi lượng khác cực tốt như: Nhôm, canxi, đồng, kẽm, crom, magie…
Tác dụng của sâm đương quy
Theo dược sĩ Cao đẳng Y Dược HCM, nhiều nghiên cứu cho thấy sâm đương quy rất tốt cho sức khỏe. Tùy vào cách phối hợp dược liệu, sâm đương quy vừa tốt cho nam giới, nữ giới mà còn tăng cường xương khớp và làm giảm mụn rất tốt.
Sâm đương quy tốt cho nữ giới
Sâm đương quy còn được biết đến với cái tên “nhân sâm cho phụ nữ”. Từ xa xưa thì dược liệu này được chứng minh tốt cho phái đẹp mà không phải dược liệu nào cũng có được. Cụ thể, sâm đương quy giúp bồi bổ khí huyết, đồng thời giúp kích thích sản sinh nội tiết tố nữ để hỗ trợ giải quyết những vấn đề về da như sạm, nám da, giảm mụn đồng thời cải thiện triệu chứng bất thường như tắt kinh, bế kinh hay đau bụng kinh. Đó là lý do chị em thường xuyên tìm kiếm loại dược liệu này.
Theo đông y, củ Đương quy còn được dùng để bổ huyết hoạt huyết, chỉ huyết do vậy có thể được dùng để cải thiện những triệu chứng như tắt kinh, rối loạn kinh nguyệt. Theo Tây y thì loại dược liệu này được chứng minh có chứa Phytoestrogen giúp thư giãn tử cung đồng thời giúp chống viêm vô cùng hiệu quả. Từ đó, dược liệu này giúp làm giảm nhanh những triệu chứng đau bụng khi “đến tháng” của chị em hay giảm đau bụng cho phụ nữ sau sinh.
Bên cạnh đó, đương quy thường không liên kết trực tiếp với những thụ thể estrogen và chúng cũng không thể làm dày màng nhầy trong tử cung vào thời kì kinh nguyệt. Dù vậy thì thảo dược này lại có thể giác động làm thay đổi gián tiếp về nội tiết tố nữ, tăng cường ham muốn ở nữ giới. Từ đó giúp cải thiện những triệu chứng lãnh cảm thường gặp ở phụ nữ.
Không chỉ vậy, nhờ vào tác dụng bồi bổ máu và điều hòa nội tiết tố nữ ổn định. Do vậy chị em có thể cải thiện được những vấn về về da mụn do thay đổi nội tiết tố bất thường. Ngoài ra, dược liệu này mang đến công dụng tăng cường sinh dưỡng cho nữ giới giúp phát triển tuyến vú, tăng cường sức đề kháng và giúp trẻ hóa cơ thể.
Phụ nữ muốn lấy lại tuổi thanh xuân thì có thể dùng sâm đương quy trong một số bài thuốc hay món ăn từ sẽ giúp cải thiện làn da mịn màng, giảm vết nhăn, chống lão hóa cực, giúp tóc đen và dày hiệu quả.
Tăng cường hệ miễn dịch
Polysaccharide cùng với các khoáng chất, vitamin và các tinh dầu đều được xem là hoạt chất tăng cường hệ miễn dịch rất tốt cho cơ thể. Đặc biệt là người có cơ địa yếu như người đang bị chấn thương hay phụ nữ sau sinh.
Một số nghiên cứu cho thấy, sâm đương quy tăng cường khả năng thực bào của đại thực bào, đồng thời giúp hỗ trợ quá trình chuyển hóa của những lympho bào, giúp kích thích sự sản sinh kháng thể giúp tăng cường sức đề kháng cho người dùng. Bởi vậy mà thảo dược này có thể sử dụng cho người bị suy nhược cơ thể hay mắc phải một số bệnh do hệ miễn dịch hoạt động kém, một số bệnh như đau bụng, viêm họng, viêm phế quản và viêm amidan,..
Bồi bổ khí huyết
Sâm đương quy có tác dụng gì? Không thể không nhắc đến khả năng bồi bổ khí huyết. Trong đó hàm lượng chất Ligustilide có trong sâm có khả năng tăng cường hệ tuần hoàn máu. Trong đó phải kể đến N-butylphthalide giúp cải thiện tình trạng thiếu máu. Cùng với các loại vitamin B12 và acid folic có khả năng tăng sinh các tế bào hồng cầu để giúp cơ thể đủ máu.
Loại thảo dược này còn giúp cải thiện tình trạng máu xấu đồng thời giải quyết một số vấn đề như tình trạng cơ thể xanh xao, mệt mỏi, môi thâm, tóc bạc sớm, ăn uống kém. Chắc chắn sau một khoảng thời gian thấy tình trạng này được cải thiện rất rõ rệt.
Tốt cho não bộ
Các hoạt chất trong loại dược liệu trên có khả năng hỗ trợ tuần hoàn máu giúp tăng cường đưa máu lên não nhằm giúp cải thiện những vấn đề trí nhớ kém, chóng mặt, hay quên, hay đau đầu. Bên cạnh đó thì những thành phần này còn có tác dụng ngăn chặn sự kết dính tại tiểu cầu, qua đó sẽ hỗ trợ điều trị những triệu chứng viêm tắc tĩnh mạch và huyết khối não rất hiệu quả.
Kháng khuẩn, chống viêm
Sâm đương quy có khả năng kháng khuẩn chống viêm của khá tốt. Đây là công dụng được đánh giá rất cao trong dược liệu. Theo đó thì tinh chất trong loại thảo dược này có khả năng làm giảm tính thẩm thấu trong huyết quản, do vậy chúng có khả năng ức chế những chất gây viêm mà tiểu cầu 5TH sản sinh trong cơ thể. Từ đó chúng sẽ giúp loại bỏ tình trạng viêm nhiễm bên trong do một số bệnh lý gây ra.
Hoặc bạn có dùng sâm đương quy sắc nước uống có tác dụng ức chế sự sinh sản và phát triển của những loại vi khuẩn như trực khuẩn thương hàn, phẩy khuẩn tả hay liên cầu khuẩn tán huyết,… rất tốt cho hệ tiêu hóa.
Sâm đương quy còn được dùng trong một số trường hợp khác chưa được kể đến trên đây. Tuy nhiên thì bất kỳ ai khi sử dụng cũng phải tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chỉ định liều dùng phù hợp nhé.