Học thuyết vận khí là gì? Cơ sở, nội dung của học thuyết vận khí

Học thuyết vận khí là lý luận cơ bản của đời xưa, vận khí tốt hay xấu đều ảnh hưởng đến con người. Cùng Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch tìm hiểu chi tiết vận khí qua nội dung đưới đây nhé.

Học thuyết vận khí là gì?

Học thuyết vận khí hay còn được gọi là ngũ vận lục khí, là lý luận nhằm giải thích sự biến hoá của thời tiết, khí hậu trong tự nhiên và sự ảnh hưởng của thời tiết khí hậu biến hoá ấy đối với vạn vật trong vũ trụ, đặc biệt với loài người.

Ngũ vận là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ trong ngũ hành phối hợp với thiên can để tính tuế vận mỗi năm (năm nào thuộc về vận nào).
Lục khí là sáu khí: Phong, Hàn, Thử, Thấp, Táo, Hỏa phối hợp với địa chi để tính tuế khí của mỗi năm (năm nào thuộc về khí nào).

Học thuyết này lấy âm dương ngũ hành làm trung tâm, trong đó lấy ngũ hành sinh khắc làm chủ yếu. Đồng thời, nó còn vận dụng học thuyết can chi để tính toán sự biến hoá của ngũ vận lục khí, đem thiên can phối với ngũ hành để tính tuế vận và đem địa chi phối với tam âm tam dương để tính tuế khí.

Theo học thuyết vận khí, khí là nguồn gốc của sự sống, là bản chất của vạn vật. Khí có tính chất vận động, luôn biến động biến hóa không ngừng. Âm dương là hai thuộc tính cơ bản của khí, biểu hiện cho hai mặt đối lập, tương tác và thống nhất trong mỗi sự vật, hiện tượng.

Nội dung của học thuyết vận khí là lấy "Thiên, Địa, Nhân" kết hợp với nhau. Trong Y học cổ truyền, học thuyết này vận dụng để nghiên cứu những nhân tố gây bệnh của ngoại cảm lục dâm, xem xét tình hình phát hiện bệnh và khí hậu biến hoá của từng năm, từ đó có thể đưa ra phương pháp chẩn đoán và điều trị.

Học thuyết vận khí chia thời gian thành 60 năm, gọi là "lục thập hoa giáp", mỗi năm tương ứng với một vận khí. Mỗi vận khí có một đặc điểm riêng, ảnh hưởng đến sự phát triển của vạn vật.

>>> Bạn có thể cần tìm hiểu về Học thuyết âm dương là gì và ứng dụng trong Y học cổ truyền

Cách thức phối hợp trên thường sử dụng ba cách dưới đây:

Thiên can phối với ngũ vận: dùng để tính đại vận

Thổ: Giáp (+) ~ Kỷ (-)
Kim: Ất (-) ~ Canh (+)
Thuỷ: Bính (+) ~ Tân (-)
Mộc: Đinh (-) ~ Nhâm (+)
Hoả: Mậu (+) ~ Quý (-)

Địa chi phối hợp với ngũ hành: dùng để tính về những năm tuế hội

Thổ: Thìn, tuất, sửu, mùi
Kim: Thân, dậu
Thuỷ: Hợi, tý
Mộc: Dần, mão
Hoả: Tỵ, ngọ

Địa chi phối hợp với lục khí (tam âm, tam dương): dùng để tính về khách khí

Thiếu âm (Tý, Ngọ)
Thái âm (Sửu, Mùi)
Quyết âm (Tỵ, Hợi)
Thiếu dương (Dần, Thân)
Thái dương (Thìn, Tuất)
Dương minh (Mão, Dậu)

Đặc trưng của những người có vận khí tốt

Người ta thường mơ tưởng những điều tốt đẹp ở một nơi xa mà quên mất rằng chúng luôn hiện hữu ngay bên cạnh mình. Người có những đặc trưng dưới đây chắc chắn sẽ làm chủ được mình, có cuộc sống tự do tự tại và được phúc khí cho mình.

Người biết nhận lỗi

Trên thực tế, có rất ít người có thể nhận ra được lỗi sai của mình, hoặc trường hợp họ biết sai nhưng cố gắng phớt lờ cho qua thay vì trực tiếp nhận lỗi sai về mình. Thường người biết nhận lỗi sai là người biết nhìn vào lỗi lầm của mình và xem xét sửa đổi. Do đó những người này thường có vận khí tốt, luôn nhiều người tin tưởng và giúp đỡ trong cuộc sống.

Người nhu hòa, biết nhẫn lại

Những người luôn biết cách nhẫn nhịn và giải quyết vấn đề một cách cách khéo léo, nhẹ nhàng, điều này chứng tỏ là con người có giáo dưỡng tốt. Con người nếu biết nhẫn nhịn, khoan dung độ lượng với người khác, không so đo thiệt sẽ nhận được sự yêu thương từ mọi người.

>>> Ban đọc xem thêm: Học thuyết thủy hỏa của Hải Thượng Lãn Ông

Người biết thấu hiểu, cảm thông

Sự thấu hiểu và cảm thông giữa người với người không phải ai cùng làm được, nhưng nếu ai làm được điều này chắc hẳn họ sẽ có vận khí tốt và được mọi người yêu thương.

Người biết buông bỏ

Trong cuộc sống chúng ta phải đối mặt với rất nhiều áp lực đè nặng, nếu như không biết buông bỏ trong sống luôn bị áp lực đè nặng, càng cố gắng ôm giữ càng mệt mỏi, vì thế chỉ có buông bỏ mới có được hạnh phúc thực sự.

Người biết cảm ơn

Người có vận khí tốt là những người biết cảm ơn người khác, ở đây không chỉ là nói lời cảm ơn, mà nó còn là lòng biết ơn, cảm kích về những việc người khác đã làm cho mình.

Đồng thời nên bày tỏ sự vui vẻ, hoan hỉ khi người khác đạt được những điều tốt đẹp trong cuộc sống thay vì ghét bỏ và ganh tỵ, điều đó chỉ chứng tỏ bạn là một con người nhỏ nhen.

Người biết chú trọng sức khỏe

Những người có vận khí tốt sẽ luôn quý trọng sức khỏe của mình, họ sẽ không bao giờ bỏ bê những việc bảo vệ cơ thể, sức khỏe của mình. Sức khỏe chính là điều tối quan trọng nhất của đời người, có sức khỏe chính là phúc khí lớn nhất của con người.

Tiền bạc không thể mua được sức khỏe và không thể lấy lại được nếu chúng ta đánh mất. Vậy nên bạn hãy biết trân trọng và giữ gìn tốt sức khỏe của mình nhé.

Các loại vận khí xấu ảnh hưởng đến cuộc sống

Tà khí

Tà khí là những khí xấu thường xuất hiện ở những nơi đền thờ, chùa, miếu, nghĩa trang khiến con người luôn bệnh tật, đau ốm, hoặc các bệnh liên quan đến thần kinh, dễ gặp thị phi, vận hạn.

Sát khí

Sát khí là những khí xấu thường xuất hiện ở những nơi gần bệnh viện hoặc ở những ngôi nhà có đường đi đâm thẳng vào nhà khiến con người bị suy giảm sức khỏe, chịu cảnh hao tài, thị phi.

Uế khí

Uế khí là khí xấu đi theo khách lạ vào trong nhà, nó làm cho sức khỏe giảm sút và nhiều vấn đề rắc rối xảy đến trong nhà chúng ta.

Có thể thấy rằng, Học thuyết vận khí là một học thuyết triết học cổ đại có giá trị to lớn, được ứng dụng trong nền Y học nói riêng và trong nhiều lĩnh vực khác của đời sống nói chung.

Trên đây là các thông tin liên quan đến học thuyết vận khí, hy vọng rằng bạn đọc có áp dụng để hạn chế các vận khí xấu và tăng cường vận khí tốt cho mình. Chúc bạn tràn đầy sức khỏe.