Sản dịch sau khi sinh là một hiện tượng thường gặp ở sản phụ sau sinh. Cơ thể của phụ nữ sau khi sinh sẽ đào thải chất dịch từ tử cung qua âm đạo để ra ngoài. Tuy nhiên, tình trạng này kéo dài rất khó chịu. Vậy phụ nữ sau khi sinh bao lâu thì hết sản dịch? Vấn đề này được rất nhiều chị em quan tâm tìm hiểu.
Sản dịch sau khi sinh là gì?
Sản dịch chính là dịch tiết chảy ra từ âm đạo của phụ nữ ra sau khi sinh. Sản dịch sau khi sinh sẽ bao gồm: máu cùng với các mô ở niêm mạc ở bên trong tử cung. Dịch tiết này sẽ đào thải giúp làm sạch tử cung và phục hồi tử cung về như ban đầu.
Cơ chế hoạt động của sản dịch:
Khi nhau thai bắt đầu bong khỏi tử cung, mạch máu ở giữa nhau thai và tử cung sẽ mở ra. Một lượng máu sẽ dẫn vào bên trong tử cung để làm sạch tử cung rồi đi ra ngoài theo đường âm đạo.
Khi toàn bộ nhau thai đã ra ngoài tử cung, tử cung sẽ vẫn tiếp tục co bóp để có thể đóng toàn bộ mạch máu và giảm sự thất thoát ở bên trong cơ thể.
Có thể bạn quan tâm tới:
- Dấu hiệu nhận biết sớm tình trạng trầm cảm sau sinh
- Dấu hiệu nhiễm trùng vết mổ sau sinh
- Băng huyết sau sinh là gì? Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết tình trạng này
Sau sinh bao lâu thì hết sản dịch?
Thông thường, Sản dịch sẽ hết trong khoảng 20 ngày đến 1 tháng sau khi sinh, dài nhất thì chỉ 2 tháng dù ở phương pháp sinh mổ hay sinh thường.
Sản dịch bình thường sẽ không có mủ nhưng khi chảy qua âm đạo, sản dịch mất tính chất vô khuẩn và có thể sẽ bị các vi khuẩn gây bệnh như tụ cầu, trực khuẩn, liên cầu... Khi đó, sản dịch sẽ có mùi tanh và độ pH kiềm.
Trong 2-3 ngày đầu tiên sau khi sinh, sản dịch thường có màu đỏ máu, màu đỏ tươi, ra nhiều. Dần dần, sản dịch chuyển màu hồng, sau đó màu nâu, rồi màu vàng, cuối cùng thành màu trắng (vì lúc này những thành phần cơ bản ở bên trong sản dịch chủ yếu là bạch cầu cùng với mô niêm mạc ở bên trong tử cung). Lượng sản dịch sẽ mất dần theo thời gian.
So với sinh thường, sản dịch sau sinh mổ thường ít hơn:
- Sau 3 ngày đầu, dịch tiết gồm máu loãng và cục máu nhỏ có màu sẫm.
- Từ 4 - 8 ngày, sản dịch loãng hơn. Trong máu có lẫn ít chất nhầy nên màu sẽ nhạt hơn.
- 9 ngày sau sinh, sản dịch không có màu (có màu trắng hoặc màu trong)
Việc sau sinh bao lâu thì hết sản dịch còn tùy thuộc vào đặc điểm cơ thể của mỗi mẹ. Cách chăm sóc mẹ sau sinh cũng ảnh hưởng không ít đến thời gian ra sản dịch.
Bên cạnh đó, những yếu tố cũng ảnh hưởng tới thời gian sản dịch sau sinh như:
- Số lượng thai: Sinh nhiều con thường có thời gian sản dịch ra lâu hơn.
- Độ tuổi: Phụ nữ lớn tuổi dịch tiết sau sinh kéo dài lâu hơn.
Các mẹ chịu khó vận động, đi lại nhiều sau sinh sẽ tạo điều kiện tốt để tử cung khôi phục kích thước ban đầu, đồng thời thúc đẩy hoạt động co bóp của tử cung dẫn đến sản dịch được đưa khỏi cơ thể nhanh hơn. Vì vậy, mẹ nên tránh việc kiêng cữ quá mức khi đang ở cữ nhé.
Thêm vào đó, khi các mẹ cho bé bú, cơ thể sẽ tiết ra một lượng Hormone Oxytocin, giúp tử cung co hồi lại nhanh hơn và giảm tình trạng chảy máu sau sinh.
Lượng sản dịch có thể tiết ra nhiều hơn nếu bạn di chuyển hoặc đi lại nhiều. Vì vậy, bạn cũng nên hạn chế vận động và tăng cường nghỉ ngơi hơn.
Nhưng nếu qua khỏi thời gian này mà vẫn bị ra sản dịch, các mẹ nên đến bệnh viện để được kiểm tra, phòng tránh các nguy cơ nhiễm trùng hay biến chứng nguy hiểm.
Sản dịch sau khi sinh như thế nào là bất thường?
Không ít phụ nữ sau khi sinh có những dấu hiệu bất thường về lượng sản dịch tiết ra, đặc biệt nhất chính là hiện tượng bế sản dịch sau sinh.
Một vài dấu hiệu bất thường của lượng sản dịch sau sinh:
- Sản dịch có màu đỏ tươi và nhiều như tuần đầu tiên sau sinh.
- Dịch âm đạo có mùi hôi, mùi khó chịu.
- Chảy máu nhiều hơn.
- Sản dịch kéo dài hoặc hết màu đỏ sẫm lại ra máu cần theo dõi sót rau sau khi sinh.
- Phụ nữ sẽ cảm thấy chóng mặt, người mệt mỏi.
- Bị sốt nhẹ hoặc cảm thấy ớn lạnh.
- Nhịp tim không đều.
- Khi ấn vào bụng thấy có cục ở trong và bụng cứng.
- Khi ấn vào đáy tử cung, sản dịch có màu đen kèm theo mùi hôi.
- Xuất hiện nhiều cục máu.
- Khi được nghỉ ngơi đầy đủ, máu vẫn chảy nhiều hơn và màu đỏ tươi sau 4 ngày sinh.
- Sản dịch sẽ có mùi hôi khi bị nhiễm khuẩn.
- 6 tuần sau sinh, tình trạng chảy máu âm đạo trở lại, nếu không quá nhiều và không kèm các triệu chứng gì khác thì có thể là ra kinh non. Tuy nhiên, cần đi kiểm tra để xác định không có gì bất thường xảy ra.
Cách chăm sóc phụ nữ sau sinh trong quá trình sản dịch
Việc chăm sóc cơ thể đối với phụ nữ sau sinh có vai trò rất quan trọng. Chăm sóc đúng cách không chỉ giúp cho các mẹ nhanh chóng bình phục lại mà còn có thể tránh được những vấn đề về hậu sản sau này. Sau đây chính là một số lưu ý khi chăm sóc phụ nữ sau sinh trong quá trình sản dịch:
- Mặc quần áo rộng rãi, có thể dùng quần áo cũ: Quần quá bó sẽ khiến sản dịch khó đào thải ra ngoài, hơn nữa, đối với những mẹ ra sản dịch nhiều, chẳng may dây bẩn ra quần thì đồ cũ sẽ giúp mẹ dễ bỏ đi khi không thể giặt sạch.
- Giữ gìn vệ sinh một cách tuyệt đối sạch sẽ: Bạn cần thay mới băng vệ sinh sau mỗi giờ, có thể hai giờ 1 lần trong ngày đầu, dần dần giãn ra 3 đến 4 giờ thay 1 lần. Luôn rửa sạch tay trước lẫn sau lúc thay mới băng vệ sinh. Bên cạnh đó, cố gắng sẽ tắm nhanh bằng nước ấm già ngày 1 lần giữ cơ thể luôn sạch sẽ và thoải mái.
- Tránh dùng tampon sớm: Để giảm những rắc rối của sản dịch, hãy dùng loại băng vệ sinh khổ lớn cho các mẹ mới sinh. Hạn chế dùng tampon tránh gây nguy cơ nhiễm trùng trong thời gian 1 tháng rưỡi đầu tiên, đặc biệt đối với các mẹ sinh thường. Vì lúc này, tình trạng tử cung đang ở giai đoạn hồi phục, dễ nhiễm trùng.
- Vận động nhẹ nhàng: Sau sinh các mẹ chú ý chỉ nên nằm nghỉ ngơi trong 8 giờ đầu tiên, sau đó đi lại, vận động nhẹ nhàng để giúp co dạ con lại, đẩy nhanh sản dịch ra ngoài, rút ngắn quá trình hậu sản.
- Tăng cường nghỉ ngơi: Phụ nữ sau sinh cần quan tâm chăm sóc phục hồi cơ thể, tránh để gặp vấn đề về hậu sản như nhiễm trùng, băng huyết, sa tử cung... Cần có chế độ nghỉ ngơi thích hợp, tránh vận động quá sức.
Tham khảo thêm về Hướng dẫn cách chăm sóc sản phụ sau sinh thường
Âm đạo tiết sản dịch sau khi sinh là một điều hoàn toàn bình thường kể cả đối với phụ nữ sinh thường hoặc sinh mổ. Thông thường trong khoảng 20 - 30 ngày thì sản dịch sẽ tiết ra hết. Tuy nhiên, nếu như gặp phải bất kỳ vấn đề nào bất thường từ lượng sản dịch tiết ra thì bạn nên quay lại trung tâm y tế để kiểm tra, đảm bảo an toàn cho mẹ và bé sau sinh.
Nguồn cao đẳng Y Dược TPHCM tổng hợp