Di chứng liệt nửa người sẽ gây ra sự ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống, và gia đình của bệnh nhân. Khiến cho người bệnh chán nản, tiêu cực và trầm cảm. Cần phải có phương pháp phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người để giúp người bệnh tái hòa nhập cộng đồng và cảm thấy có ý nghĩa với cuộc sống.
Liệt nửa người là hậu quả của sử ảnh hưởng vùng não điều khiển chức năng vận động. Có 2 thể liệt nửa người bên trái hoặc bên phải, nguyên nhân bởi nếu vùng não trái bị tổn thương khiến cho người bệnh bị liệt thân phải và ngược lại. Bởi vậy, những phương pháp điều trị phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn:
1. Tìm hiểu về kỹ thuật Phục hồi chức năng
Phục hồi chức năng ( PHCN) là một chuyên ngành Y Tế, sử dụng các biện pháp y học, giáo dục và xã hội với kỹ thuật phục hồi nhằm giúp cải thiện, phục hồi chức năng vốn có của bệnh nhân đồng thời làm giảm tác động của khuyết tật giúp nhọ có cơ hội tái hội nhập xã hội bình đẳng.
Thuật ngữ “ Phục hồi chức năng” hướng đến phục hồi tối đa các cấp chức năng cho người tàn tật về thể chất, trí tuệ, giác quan, tâm thần và xã hội. Qua đó thì người bệnh sẽ có thay đổi cụ thể về cuộc sống, hướng tới sự độc lập ở mức cao hơn.
Phương pháp Phục hồi chức năng còn bao gồm những biện pháp cung ứng hoặc phục hồi các chức năng, bù đắp sự thiếu hụt, mất mát chức năng. Quá trình phục hồi chức năng sẽ bao gồm việc chăm sóc y tế, các biện pháp và hoạt động chung và căn bản tới những hoạt động PHCN có định hướng mục tiêu, ví dụ như PHCN nghề nghiệp.
2. Nguyên tắc Phục hồi Chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người?
Phương pháp Phục hồi Chức năng nhằm cải thiện các vận động bình thường cho bệnh nhân trước khi bị liệt có thể thực hiện. Với bệnh nhân bị liệt nửa người thì trong quá trình tập luyện hồi phục, không chỉ chú ý đến tay chân người bệnh mà phải chú ý vận động toàn bộ cơ thể. Cần phải chú ý thực hiện các bài tập vận động cân đối cả hai bên để phối hợp nhịp nhàng các bộ phận cơ thể.
Các kỹ thuật viên Phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người cho biết, người bệnh càng được bắt đầu sớm thì càng mang lại hiệu quả cao, khi bệnh cảnh lâm sàng và tình trạng toàn thân bệnh nhân cho phép. Thường ở mỗi giai đoạn sẽ có kỹ thuật phục hồi khác nhau phù hợp với tình trạng cơ thể của bệnh nhân. Tuy nhiên khi thực hiện kỹ thuật vận động phục hồi thì cần phải chú ý đến cả chất lượng và số lượng, đồng thời phải hướng theo những mẫu vận động bình thường.
3. Các kỹ thuật Phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người
3.1. Kỹ thuật vị thế:
Chú ý không để phía bên liệt gần sát tường. Hoặc nằm nghiêng sang bên liệt, bên lành nằm ngửa. Mục đích nhằm để phòng ngừa thương tật thứ cấp, bị co cứng hay co rút.
Lưu ý: Mỗi lần cần thay đổi tư thế cách nhau từ 2- 4 giờ.
Không nên để người bệnh nửa ngồi, nửa nằm bởi nguy cơ loét cùng cụt bà tăng co cứng, nguyên nhân bởi phản xạ mê đạo trương lực.
3.2. Những bài tập vận động chung:
Các bài tập vận động thụ động nửa người liệt nhằm để duy trì vận động về khớp. Đồng thời dự phòng thương tật thứ cấp bao gồm viêm phổi, loét do đè ép, cứng khớp, co rút, gây biến dạng, hạn chế, thậm chí gây mất vận động sau này. Các kỹ thuật viên phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người cần phải đứng bên liệt của người bệnh và thực hiện những bài tập theo tầm vận động đối với tất cả các khớp của chi trên và chi dưới.
Một số bài tập cho vận động chung là tập vận động tự do và tập vận động trợ giúp.
3.3. Tập vận động ở tư thế nằm:
– Bài tập vận động ở tư thế nằm sớm nhất với kỹ thuật vị thế.
Vận động chủ động là phương pháp phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người để phục hồi tốt nhất. Trường hợp người bệnh có thể tự thực hiện một phần vận động nào đó thì người chăm sóc cần chú ý chuyển đổi phương pháp tập cho phù hợp.
– Cách đặt hai bàn tay và các ngón tay khi vận động: Khi tập thì cần chú ý đến việc cài các ngón tay hai bên vào nhau hoặc bàn tay lành nắm với cổ tay liệt.
– Kỹ thuật ức chế co cứng: Người bệnh cần chú ý nằm hoặc ngồi tại vị thế đúng theo mẫu phục hồi đồng thời vận động ngược lại so với mẫu co cứng của người bệnh sau đó hãy giữ trong 1 khoảng thời gian nhất định.
– Tập làm cầu
- Tập lăn trở
– Tập dồn trọng lượng lên chân liệt
– Tập vận động riêng từng khớp: Người bệnh vận động khối theo phản ứng liên hợp bởi vậy mà việc thực hiện chức năng đối với bệnh nhân liệt nửa người sẽ gặp nhiều khó khăn. Bởi vậy, hãy chú trọng đến việc tập vận động riêng từng khớp để giúp cho người bệnh có thể kiểm soát vận động riêng đối với các khớp đồng thời có thể phối hợp với nhau nhằm thực hiện các chức năng cụ thể.
3.4. Tập vận động ở tư thế ngồi:
– Tập ngồi dậy từ tư thế nằm
- Tập di chuyển ở tư thế ngồi
– Chuyển đổi tư thế ngồi đúng
– Tập ngồi thăng bằng
– Tập di chuyển từ giường sang ghế, và từ xe lăn rồi ngược lại.
– Tập luyện Phục hồi chức năng với tay bên liệt: Kiểm soát vận động với tay và cổ tay liệt, ức chế co cứng ở tay, các ngón tay ( gập, duỗi và khép lại), bàn ngón tay ( gập duỗi)
3.5. Tập vận động ở tư thế đứng
– Chuyển đổi tư thế từ ngồi sang đứng dậy
– Tập đứng thăng bằng
– Tập dồn trọng lượng lần lượt lên 2 chân
3.6. Tập đi
Các kỹ thuật viên Phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người cho rằng, không nên cho người bệnh tập đi qua sớm khi chưa thành thạo vận động cơ bản ở tư thế đứng. Bởi khi bệnh nhân đã quen với những mẫu vận động bất thường, nhất là trong dáng đi không bình thường sau di chứng. Thì việc tập luyện để phục hồi lại dáng đi bình thường là công việc cực kỳ khó khăn.
Luyện dáng đi: Người bệnh cần phải đạt được tầm vận động tối thiểu với các khớp chân khi đứng cụ thể như khớp gối gấp 60° duỗi 0°, khớp háng gấp 30° duỗi 10°, hoặc khớp cổ chân gấp mặt mu 20°.
4. Học Cao đẳng Kỹ thuật Phục hồi Chức năng vươn xa ước mơ
Để quá trình phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người sớm hoàn thiện thì sự đóng góp của đội ngũ kỹ thuật viên Phục hồi chức năng cũng vô cùng quan trọng. Đảm bảo người bệnh thực hiện đúng kỹ thuật, tạo động lực, yên tâm, tin tưởng cho bệnh nhân dễ dàng phối hợp để lấy lại chức năng vốn có.
Hiện nay, trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch chuyên đào tạo đội ngũ nhân lực chất lượng ngành Y Tế, chủ yếu là 4 chuyên ngành mũi nhọn bao gồm: Cao đẳng Kỹ thuật Phục hồi chức năng, Cao Đẳng Dược, Cao đẳng Điều dưỡng và Trung Cấp Y học cổ truyền.
Những ngành học này đều được đào tạo với phương châm đề cao thời gian thực hành, vững chắc kiến thức với tay nghề để phục vụ công việc. Nhà trường còn liên kết với các bệnh viện, cơ sở y tế để các bạn có thời gian thực tập, đây là thời gian để bạn làm quen công việc chính thức và không còn bỡ ngỡ sau khi ra trường. Với sinh viên Cao đẳng Kỹ thuật Phục hồi chức năng hoàn toàn có thể yên tâm khi theo học ngành này.
Các kỹ thuật Phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người trên đây hi vọng sẽ hữu ích với các bạn đọc. Công việc này cần phải có sự kiên trì tập luyện và tích cực chăm sóc người bệnh tốt nhất. Đừng quên theo dõi bài viết tiếp theo để cập nhật kiến thức hữu ích khác nhé. Chúc bạn thành công