Các bài tập kỹ thuật phục hồi chức năng liệt 7 ngoại biên an toàn

Liệt dây thần kinh số 7 hay liệt 7 ngoại biên là tình trạng phổ biến xảy ra ở rất nhiều người. Hiện nay có nhiều liệu pháp phục hồi chức năng liệt 7 ngoại biên bao gồm hồng ngoại, sóng ngắn, điện xung dòng Dyamilamic,… được kết hợp với phương pháp điều trị được chỉ định bởi các bác sĩ. Thông tin chi tiết tổng hợp trong bài viết dưới đây.

1. Tìm hiểu về tình trạng liệt dây thần kinh ngoại biên

Tình trạng liệt mặt tùy vào vị trí tổn thương thần kinh sẽ được chia thành 2 loại là: liệt mặt trung ương và liệt mặt ngoại biên. Tình trạng này có thể xảy ra đơn thuần hoặc có thể kết hợp liệt ½ người cùng bên hay đối bên. Liệt mặt ngoại biên được xem là một hội chứng tổn thương dây thần kinh số 7, từ đó có thể gây giảm hoặc làm mất khả năng vận động các cơ khuôn mặt.

Tình trạng liệt mặt ngoại biên có thể dễ dàng phát hiện qua hoạt động buổi sáng như khó khăn trong việc đánh răng, khó ăn sáng, súc miệng hay khi soi gương thấy mặt bị mất cân đối, nhân trung lệch về một bên, môi miệng xếch.

Người bệnh không nhắm được mắt bên liệt, không thổi lửa và không huýt sáo không chúm môi được. Ngoài ra, bệnh nhân có thể bị rối loạn vị giác ở 2/3 trước của lưỡi đồng thời bị rối loạn thính giác (nghe kém). Nguyên nhân có thể do tổn thương nứt xương đá sau chấn thương sọ não như ngã đập đầu xuống đất gây rạn nứt xương đá.

– Bên cạnh đó còn có một số triệu chứng khác như: nghe kém, ù tai đồng thời mỏi chân tay bên đối diện (đối diện với nửa mặt bị liệt). Bệnh nhân có biểu hiện nhắm mắt không kín ở hai bên, mất sự linh hoạt nét mặt… miệng há với môi vẩu ra và nước bọt chảy ra.

2. Nguyên nhân gây liệt 7 ngoại biên ở bệnh nhân:

– Do lạnh: Dây thần kinh số 7 nằm trong ống xương đá, vốn bị lạnh ( không có cơ bị che phủ ). Bởi vậy khi gặp gió lạnh bên ngoài thì sẽ càng bị lạnh thêm. Người bệnh sẽ bị co thắt mạch máu, gây thiếu máu nuôi dưỡng và sưởi ấm gây phù, chèn ép và liệt dây thần kinh.

– Do  virus cảm cúm: Trường hợp bệnh nhân được giải phẫu bệnh viêm thần kinh 7 do cảm cúm có thể gây nhiễm độc tố của virus cảm cúm từ đó gây ảnh hưởng đến sự dẫn truyền của thần kinh 7.

– Zona hạch gối ( Ramsay – Hunt): gây mất vị giác ⅔ trước lưỡi, liệt mặt ngoại vi, nghe kém, ù tai. Gây ra sự tổn thương Zona dạng mụn nước vùng tai.

– Do phẫu thuật vùng tai, chấn thương, xương đá, vùng hàm mặt: gây đau khi nghe, khô mắt, liệt dây VIII đồng thời làm giảm vị giác 2/3 trước lưỡi,  giảm tiết nước bọt.

– Người bệnh bị viêm tai khối u trong xương đá; u tuyến mang tai: khô mắt, nghe vang đau, liệt dây VIII, có thể bị giảm vị giác 2/3 trước lưỡi, có hoặc không có giảm tiết nước bọt.

– Ngoài ra có thể do các bệnh lý về nền sọ, vòm họng: U dây thần kinh, U vòm họng, tụ máu nền sọ; H/c  Guillain – Garcin ( liệt các dây thần kinh sọ não một bên ).

Hoặc có thể là do bệnh lý mạch máu: Đái tháo đường, viêm quanh động mạch hay do liệt dây VII thai kỳ.

Mặc dù tình trạng liệt 7 ngoại biên không ảnh hưởng đến tính mạng của bệnh nhân nhưng lại hao tổn sức khỏe và tâm lý. Bên cạnh đó thì việc điều trị còn gặp nhiều khó khăn, thời gian kéo dài. Theo các bác sĩ thì khi phát hiện liệt 7 ngoại biên thì cần phải được điều trị sớm nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất. Thường sau 2-6 tháng thì sẽ được chỉ định điều trị châm cứu, phục hồi chức năng để người bệnh phục hồi. Với những người có cơ địa yếu thì thời gian phục hồi lâu hơn. Đây được xem là biện pháp an toàn và hiệu quả với những người bị liệt 7 ngoại biên.

3. Các kỹ thuật phục hồi chức năng liệt 7 ngoại biên phổ biến

– Các kỹ thuật phục hồi chức năng liệt 7 ngoại biên sẽ tăng cường tuần hoàn dinh dưỡng từ đó giúp làm giảm co cứng cơ mặt bằng điện phân và hồng ngoại.

– Phục hồi liệt 7 ngoại biên, tăng trương lực cơ bị teo bằng dòng kích thích Faradic, xoa bóp – điện xung dòng Dyamilamic.

– Phục hồi chức năng liệt 7 ngoại biên: Tập dương mày tập huýt sáo thổi lửa, nhắm mở mắt, súc miệng hơi, mỉm môi, cười nhếch miệng, tập đảo con mắt, tập phát âm các chữ cái  B, P, U, I, A.

– Kết hợp biện pháp hỗ trợ điều trị bảo vệ mắt, mang kính râm và nhỏ thuốc. Tốt nhất hãy uống bổ sung các loại vitamin như B6, B12 với kẽm đều rất có lợi cho việc phục hồi và phòng bệnh. cũng rất có ích trong việc phục hồi và phòng bệnh.

4. Bài tập phục hồi chức năng liệt 7 ngoại biên có tác dụng như thế nào?

Khi phát hiện ra tình trạng liệt 7 ngoại biên thì các bác sĩ Phục hồi chức năng sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân như sau:

- Theo dõi về tiền sử bệnh, thảo luận về cuộc phẫu thuật với đánh giá tình trạng sức khỏe xảy ra trước đó. 

- Theo dõi về triệu chứng của bệnh cũng như những yếu tố nguy cơ làm bệnh tồi tệ hơn và tác động tích cực đến bệnh.

- Kiểm tra thể chất, tập trung xác định mẫu cử động do liệt Bell hiện nay bao gồm hoạt động:

• Dùng môi trong hoạt động huýt sáo,
• Cử động nháy mắt;
• Trề môi, bỉu môi
• Nhắm mắt
• Dùng má mỉm cười

4.1. Các kỹ thuật viên phục hồi chức năng sẽ hướng dẫn bệnh nhân:

• Cách bảo vệ mắt và khuôn mặt của người bệnh
• Cách để kiểm soát chức năng trong cuộc sống hàng ngày khi bị liệt mặt
• Hướng dẫn về phương hướng phục hồi, nắm được dấu hiệu với triệu chứng của bệnh.
• Đánh giá được quá trình hồi phục của bệnh và đưa ra hướng điều trị phù hợp nhất.

Bài tập phục hồi chức năng liệt 7 ngoại biên thì ưu tiên việc bảo vệ mắt: Nếu không nhắm mắt nhanh sẽ rất dễ gây tổn thương khô giác mạc, từ đó tăng nguy cơ tổn thương do ánh nắng mặt trời, vật lạ hay bụi bẩn. Theo đó bạn sẽ được áp dụng cách bảo vệ mắt như sau:

• Dùng miếng che mắt
• Bổ sung dịch cung cấp độ ẩm cho mắt 
• Nên nhắm mắt kín có sự trợ giúp bởi các ngón tay.

Trường hợp bệnh nhân chỉ liệt một phần mặt thì sẽ được áp dụng các bài tập cơ bị ảnh hưởng trên mặt để làm ở nhà. Những bài tập đó giúp bạn cử động trên khuôn mặt từ đó giúp bệnh nhân cân xứng hay bên khuôn mặt.

4.2. Bài tập phục hồi chức năng liệt 7 ngoại biên:

Các bài tập bắt đầu: Ở giai đoạn đầu, người bệnh sẽ gặp khó khăn khi tạo ra cử động trên khuôn mặt. Theo đó thì các chuyên gia phục hồi chức năng sẽ chỉ cho bạn bài tập gây ra sự di chuyển trên khuôn mặt hoặc giúp kích hoạt cơ mặt đạt được cử động đích.

Bài tập tạo thuận dẫn truyền thần kinh cơ: Khi đã chuyển động được cơ mặt thì người bệnh sẽ được áp dụng bài tập tăng hoạt động cơ, tăng cường cơ bắp cũng như việc dùng các cơ trong thời gian dài hơn.

4.2.1. Các bài tập kiểm soát vận động:

• Nhằm mục đích cải thiện sự phối hợp các cơ mặt của bạn
• Điều chỉnh cử động mặt cho những chức năng cụ thể
• Tinh chỉnh cử động biểu cảm trên khuôn mặt bao gồm mỉm cười.
• Điều chỉnh cử động bất thường ở khuôn mặt xảy ra trong thời gian hồi phục.

4.2.2. Thư giãn sau khi tập:

Trong thời gian phục hồi chức năng liệt 7 ngoại biên khiến cho người bệnh bị co thắt hoặc co giật khuôn mặt. Theo đó, các chuyên gia phục hồi chức năng sẽ thiết kế bài tập làm giảm hoạt động cơ không mong muốn. Đồng thời bạn sẽ nắm được sự kích hoạt các cơ khuôn mặt và khi nào được nghỉ ngơi. Để co cơ mạnh trên khuôn mặt và dừng lại sẽ giúp bạn thư giãn cơ mặt theo ý muốn đồng thời làm giảm sự co giật trên khuôn mặt.

5. Trường CĐ Y Khoa Phạm Ngọc Thạch tuyển sinh CĐ Kỹ thuật Phục hồi chức năng

Hiện nay, ngành Phục hồi Chức năng được đẩy mạnh đào tạo và phát triển tại các cơ sở giáo dục nhằm đáp ứng nguồn nhân lực về cả số lượng và chất lượng. Ngành học này chủ yếu sử dụng phương pháp Phục hồi Chức năng để cải thiện chức năng vận động đã giảm hoặc bị mất đi. Với bệnh nhân bị thoái hóa khớp, viêm khớp có thể gây đau đớn và bất tiện trong việc đi lại thì không cần phải dùng thuốc mà vẫn đảm bảo hồi phục được.

Với tầm quan trọng đó thì nhiều bạn thí sinh đăng ký học Cao đẳng Kỹ thuật Phục hồi chức năng hiện nay. Tuy nhiên, việc đầu tiên các bạn cần lưu ý trong việc chọn trường. Chúng tôi muốn giới thiệu đến trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch đi đầu trong lĩnh vực đào tạo hệ Cao đẳng Y Dược HCM. Với 14 năm thành lập thì nhà trường tự tin đào tạo đội ngũ nhân lực chất lượng, phục vụ cho cơ sở y tế. Để tham gia đăng ký tuyển sinh Cao đẳng Kỹ thuật Phục hồi Chức năng thì các bạn phải đáp ứng điều kiện dưới đây:

• Thí sinh đã tốt nghiệp THPT
• Có đủ sức khỏe để đảm bảo quá trình học không bị gián đoạn
• Có lý lịch nhân thân tốt, không có tiền án, tiền sự hay trong thời gian thi hành án

Ngoài ngành học này, Nhà trường còn xét tuyển thêm một số ngành tiêu biểu là Cao đẳng Dược, Cao đẳng Điều dưỡng, Trung cấp Y học cổ truyền. Các bạn thí sinh tự do lựa chọn ngành học phù hợp mà không phải lo lắng về điều kiện xét tuyển đầu vào. Chỉ cần các bạn tốt nghiệp THPT xong là hoàn toàn có thể theo học.

Bài viết nhằm giúp giải đáp thông tin về phục hồi chức năng liệt 7 ngoại biên hi vọng sẽ an toàn và hiệu quả khi điều trị bệnh. Đừng quên theo dõi bài viết tiếp theo để cập nhật kiến thức hữu ích nhé.