Nguyên khí là gì? Cách phục hồi nguyên khí khi bị hao tổn

Nguyên khí được coi là nguồn năng lượng gốc để nuôi dưỡng và vận hành lục phủ ngũ tạng. Vậy Nguyên khí là gì? Hao tổn nguyên khí ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe? Mời bạn đọc cùng Trường Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch tìm hiểu qua nội dung dưới đây.

Nguyên khí là gì?

Nguyên khí là một thuật ngữ trong Y học cổ truyền, là nguồn năng lượng gốc của cơ thể, dùng để chỉ khí được hình thành trong cơ thể của con người từ lúc mới sinh ra và được tái tạo qua hít thở cũng như hấp thụ thức ăn.

Nguyên khí là một trong những khí trong Y học cổ truyển, cung cấp năng lượng cho tất cả các chức năng của cơ thể, bao gồm hoạt động của hệ thống hô hấp, hệ thống tuần hoàn, hệ thống tiêu hóa, hệ thống thần kinh và cơ bắp. Đồng thời nó còn được xem là nguồn gốc của sức khỏe và tuổi trẻ, là một trong những yếu tố quan trọng giúp duy trì sức khỏe và chống lại mọi bệnh tật.

Những biểu hiệu cho thấy cơ thể có nguyên khí tốt

Nguyên khí được thể hiện qua các dấu hiệu sau:

• Sức khỏe tổng thể: Người có nguyên khí đầy đủ thường có sức khỏe tốt, cường tráng, ít ốm đau.
• Sắc thái: Da dẻ hồng hào, sáng sủa, tươi trẻ.
• Mắt: Mắt tinh anh, sáng long lanh.
• Lông: Lông tóc mượt mà, chắc khỏe.
• Tâm thần: Tinh thần minh mẫn, tỉnh táo, vui vẻ, lạc quan.

Hao tổn nguyên khí ảnh hưởng gì đến sức khỏe?

Theo Đông Y, nguyên khí của con người được hình thành ngay từ khi còn là bào thai nằm trong bụng mẹ. Thông qua các hoạt động hít thở, ăn uống nguồn năng lượng này được nuôi dưỡng và giữ gìn. Do đó, khi chúng ta hít thở và ăn uống không đúng cách sẽ làm hao tổn nguyên khí, gây ra nhiều bệnh tật cho cơ thể.

Y học cổ truyền cho rằng “Khí hành huyết hành, khí trệ huyết ứ” nghĩa là mọi bệnh tật nảy sinh đều là do khí bị tắc ở trong hệ thống kinh mạch. Những người khí huyết đủ đầy sẽ có cơ thể khỏe mạnh, những tác nhân bên ngoài khó có cơ hội xậm nhập vào và ngược lại nếu hao tổn khí huyết sẽ tạo điều kiện cho ngoại tà xâm nhập, gây ra nhiều chứng bệnh cho cơ thể.

Nguyên nhân và biểu hiện hao tổn nguyên khí

Hiện nay có rất nhiều nguyên nhân gây hao tổn nguyên khí. Cụ thể như:

• Do sự ô nhiễm mỗi trường như: Ô nhiễm nguồn đất, nguồn nước, không khí, thực phẩm nhiễm bẩn.
• Lười vận động khiến cơ thể không lưu thông được khí huyết.
• Áp lực từ cuộc sống và công việc khiến cơ thể bị mệt mỏi, căng thẳng, stress.
• Ảnh hưởng của các bệnh mãn tính như: Viêm phổi, viêm dạ dày, tiểu đường, mỡ máu, huyết áp, các bệnh mãn tính liên quan đến gan, thận…
• Do phụ nữ mang thai và sinh đẻ.
• Quan hệ chăn gối thiếu điều độ quá nhiều hoặc quá ít.

Khi cơ thể bị hao tổn nguyên khí sẽ có một số biểu hiện như:

• Cơ thể gầy yếu, mệt mỏi, ngủ không sâu giấc, sáng dậy uể oải.
• Sức đề kháng giảm, hay ốm vặt.
• Chán ăn, tiêu hóa kém, thường xuyên táo bón hoặc đi ngoài phân sống nát
• Đi tiểu nhiều lần trong ngày, tiểu đêm, tiểu rắt, tiểu són, tiểu không tự chủ.
• Đau mỏi ngang thắt lưng, nhức mỏi xương khớp, sợ lạnh, chân tay lạnh.
• Suy giảm chức năng sinh lý nam nữ, giảm ham muốn tình dục.
• Hơi thở nông yếu, dễ hụt hơi, thở gấp khi vận động.
• Tiếng nói yếu, nhẹ, không có độ trầm, vang.
• Ngoài ra còn nhiều biểu hiện khác như: Râu tóc khô xơ, dễ gãy rụng, bạc sớm; thị lực giảm sút, mắt mờ, nhanh mỏi mắt khi ngồi làm việc trên máy tính; mắc các bệnh mãn tính, khó điều trị dứt điểm…

Cách hồi phục nguyên khí hiệu quả khi bị hao tổn

Để phục hồi nguyên khí, việc quan trọng đầu tiên là phải lập lại thế cân bằng của âm dương, thủy hỏa trong thận và toàn bộ cơ thể. Chúng ta có thể dùng một phương pháp hồi phục nguyên khí sau đây:

• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục là một trong những cách tốt nhất để hồi phục nguyên khí và tăng cường sức khỏe. Bạn có thể áp dụng các bài tập như Yoga, khí công, thái cực quyền, hoặc các bài tập thở để giúp tăng cường năng lượng, lưu thông khí huyết, giúp bồi bổ nguyên khí.
• Ăn uống và chế độ dinh dưỡng đầy đủ, khoa học: Chế độ ăn uống là một yếu tố quan trọng giúp lấy lại nguyên khí dồi dào. Bạn nên sử dụng các loại thực phẩm như gạo nếp, gạo lứt, hạt sen, đậu xanh, bí đỏ, hạt chia, táo, cam, hạt dẻ, hạnh nhân, mật ong, sữa ong chúa… cùng các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất khác.
• Massage và xoa bóp cho cơ thể: Việc massage và xoa bóp các điểm chính trên cơ thể cũng là một cách để bồi bổ nguyên khí. Phương pháp này khá đơn giản, bạn chỉ cần massage dọc theo đường tâm linh, xoa bóp trên trán, xoa bóp chân hoặc xoa bóp đường khí huyết.
• Sử dụng các loại thảo dược: Có rất nhiều loại thảo dược có khả năng bồi bổ nguyên khí như nhân sâm, hoàng kỳ, đại táo, đương quy, cam thảo và rễ bạch truật…

Bên cạnh đó, để hồi phục nguyên khí bạn nên tránh để cơ thể mệt mỏi, stress, điều chỉnh tốt giấc ngủ, và hạn chế sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia, cafein,… các bạn cần phải cố gắng thực hiện lối sống lành mạnh và luôn duy trì một tâm trí thoải mái, lạc quan.

Nguyên khí rất quan trọng với sức khỏe, bởi nó là năng lượng gốc bảo vệ, nuôi dưỡng, và vận hành mọi cơ quan của cơ thể, là sức đề kháng giúp chúng ta chống lại mọi bệnh tật. Vì thế cần phải gìn giữ, bồi đắp, phục hồi nguyên khí để có một sức khỏe bền vững.

>>> Bạn tham khảo thêm: 7 cách tăng dương khí trong người cực kỳ hiệu quả

Ứng dụng nguyên khí trong điều trị bệnh

Trong Y học cổ truyền, có nhiều phương pháp để điều trị bệnh, có thể sử dụng thuốc, xoa bóp hoặc châm cứu…  tất cả đều nhằm mục đích là điều động nguyên khí đi đến vùng bệnh, trừ tà khí, giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi.

Tuy nhiên, nếu để nguyên khí bị điều động ra ngoài thì không thể quay trở lại được, vì vậy trong quá trình trị liệu người thầy thuốc cần điều tiết cân bằng, phải tỉnh táo để quan sát, chẩn đoán và đánh giá tình hình tạng phủ, khí huyết của người bệnh, tránh làm hao tổn nguyên khí của người bệnh.

Nguyên tắc cơ bản của trị liệu là phải bảo vệ nguyên khí, do đó tất cả các liệu pháp trị bệnh cần nhìn nhận rõ nguyên khí có bị hao tổn hay không làm tiêu chuẩn.

Có thể chia làm 4 cấp :

• Thượng đẳng: Nguyên khí không bị hao tổn mà bệnh vẫn khỏi.
• Trung thượng: Nguyên khí có hao tổn chút ít mà có thể khỏi bệnh.
• Trung đẳng: Nguyên khí hao tổn mà bệnh chuyển biến tốt.
• Hạ đẳng: Nguyên khí hao tổn mà bệnh trở nên nặng hơn.

Hy vọng rằng qua những thông tin chia sẻ ở trên bạn đọc đã nắm rõ nguyên khí là gì. Chính vì thế để duy trì sức khỏe tốt chúng ta cần phải bảo vệ nguyên khí của mình bằng cách xây dựng nếp sống khoa học, ngủ nghỉ hợp lý và biết cách quản lý cân bằng cảm xúc cá nhân.