Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản tại bệnh viện

Chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản là công việc cần thiết nhằm giúp bảo vệ và cải thiện sức khỏe cho người bệnh. Khi bệnh nhân còn nằm viện thì sẽ được thực hiện các công việc như thay băng, hút đờm, rửa lỗ đặt khí quản, vệ sinh và thay canuyn với khí dung chống bội nhiễm tại chỗ cho người bệnh. Thông tin sẽ được giải đáp chi tiết dưới đây nhé.

1. Tìm hiểu về thủ thuật đặt nội khí quản như nào?

Đặt nội khí quản là một thủ thuật đưa ống thông qua mũi, miệng và qua thanh quản giúp cho một đầu ống thông được nằm trong thanh quản. Thủ thuật này được thực hiện nhằm giúp kiểm soát đường thở đồng thời đảm bảo việc thông khí diễn ra thuận lợi hơn. Được chỉ định cho các trường hợp như bệnh nhân không tự thở hiệu quả và cần được trợ thở. Thủ thuật này được thực hiện bởi những người đào tạo có kinh nghiệm, nhất là trong trường hợp cấp cứu hay khó thở bởi chúng có thể gây ra tai biến nghiêm trọng.

Trường hợp được chỉ định bệnh nhân đặt nội khí quản:

• Những trường hợp gặp phải sự trở ngại ở đường hô hấp trên, gây cản trở sự thông khí từ mũi tới thanh hầu bao gồm các vết thương ở thanh quản, mũi, hay khối u vùng mặt, mũi, các dị vật đường khí quản, thanh quản;
• Một số tổn thương gây ảnh hưởng tới khả năng lưu thông không khí và trung tâm hô hấp bao gồm dập não, chấn thương sọ não, hôn mê sâu; hoặc có thể bị biến chứng sau u hố sau, đặt áp xe não, u não ảnh hưởng đến chức năng hô hấp do tăng tiết đờm dãi;
• Bệnh nhân phải phẫu thuật lồng ngực, gây ảnh hưởng đến sự co giãn phế nang và hô hấp, cụ thể như phẫu thuật bóc tách màng phổi, cắt bỏ thùy phổi đồng thời đặt số phẫu thuật ở trung thất và lồng ngực;
• Cơn viêm cấp khi bị giãn phế quản, có thể gây ngạt thở nặng với vị trí không đủ điều kiện đặt nội khí quản;
• Trường hợp khác: chuẩn bị cho các ca phẫu thuật khối u hạ họng nhằm dự phòng ngạt thở.

Bạn có thể muốn xem về Lập kế hoạch chăm sóc người bệnh sau mổ ruột thừa an toàn

2. Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản an toàn và hiệu quả

2.1 Chăm sóc lỗ mở đặt nội khí quản

Khi đặt nội khí quản thường sẽ phải mở một lỗ để đường thông đưa không khó vào thẳng khí quản mà không phải qua đường mũi họng. Tùy trường hợp bệnh nhân thì có thể tổn lại lỗ thở vĩnh viễn hoặc tạm thời. Với bệnh nhân đặt nội khí quản lâu dài thì cần phải biết cách chăm sóc lỗ mở khí quản này để tránh bị nhiễm trùng.

Tại bệnh viện, Điều dưỡng viên sẽ thực hiện chăm sóc người bệnh đặt nội khí quản về lỗ mở bao gồm các công việc: Vệ sinh, thay băng gạc lỗ đặt khí quản, thay và vệ sinh canuyn với khí dung chống bội nhiễm tại chỗ. Với bệnh nhân được chăm sóc tại nhà thì kết hợp với chế độ ăn uống, vận động và sinh hoạt phù hợp.

2.2 Chuẩn bị

• Chuẩn bị dụng cụ: Bộ dụng cụ thay băng, bộ dụng cụ thay canuyn đặt khí quản, bộ dụng cụ hút đờm, bao gồm cả máy và mặt nạ khí dung;
• Bệnh nhân: trước khi thực hiện phải giải thích để người bệnh hợp tác;
• Hồ sơ bệnh án: Nêu rõ thời gian thực hiện thủ thuật và chỉ định thực hiện.

Cùng tìm hiểu thêm về Thực hiện kế hoạch chăm sóc bệnh nhân mở nội khí quản an toàn

2.3. Các bước chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản

Sau khi kiểm tra hồ sơ và đánh giá tình trạng sức khỏe của người bệnh, điều dưỡng viên thực hiện kế hoạch chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản như sau:

2.3.1. Hút đờm, thay băng và rửa vết đặt

• Hút đờm: Bệnh nhân cần được hút sạch đờm đờm trước khi chăm sóc lỗ đặt khí quản;
• Ngày đầu tiên nên thay băng, rửa vết đặt đặt khí quản 2 - 3 lần. Những ngày sau thì chỉ cần thực hiện 1 lần theo bước dưới đây:
• Tháo bỏ băng và gạc cũ;
• Lấy cồn iod để sát trùng lỗ đặt khí quản, tiếp theo lấy cồn 70 độ để sát trùng lại;
• Vệ sinh dịch nhầy, chất tiết với mủ tại lỗ đặt khí quản;
• Trước khi thay băng, gạc đặt thì cần phải sát trùng lại;
• Dùng gạc để phủ kín quanh lỗ ống đặt nội khí quản;
• Lấy dây gạc để buộc cố định canuyn khí quản.

2.3.2. Thay canuyn

• Trước khi thực hiện thì Điều dưỡng phải rửa tay sạch sẽ;
• Tiếp theo bạn hãy cố định ống ngoài, tiếp theo hãy đặt khóa ống trong đồng tời rút nhẹ nòng trong đối với canuyn ra;
• Lấy một cốc nước oxy già để ngâm nòng trong khoảng vài phút sẽ giúp làm tan dịch đờm, máu. Sau đó hãy chà lại thật sạch bằng bàn chải nhỏ. Với canuyn bằng nhựa thì hãy tháo ra và ngâm trong dung dịch dakin hoặc dung dịch benzalkonium 1/750 tối thiểu trong vòng 2 tiếng, tiếp theo hãy tráng lại với nước cất. Còn nếu là canuyn bạc Krishaber thì bạn hãy đem hấp, đun sôi hoặc sấy khô để tiệt trùng;
• Tiếp theo hãy dùng canuyn bằng gạc, đặt ống lại rồi vặn khóa cố định nòng trong của canuyn;
• Sau đó hãy lấy gạc hình chữ Y bằng ống thông;
• Lấy tăm bông để tẩm thuốc sát khuẩn rồi nhẹ nhàng để lau sạch vết lỗ đặt khí quản trong vòng 30 giây. Sau đó lấy tăm bông rồi tẩm nước muối sinh lý để lau lại vết đặt lỗ khí quản;
• Băng lại ống thông bằng vải gạc hình chữ Y cho sạch;
• Với những dây cột canuyn bị bẩn hoặc bị lỏng thì bạn hãy tháo ra đổi lại dây khác hoặc buộc lại cho vừa.

2.3.3. Theo dõi tai biến và cách xử trí

• Tụt canuyn: Bạn hãy xử trí theo phác đồ điều trị chuẩn của các y bác sĩ;
• Tắc đờm: Khi người bệnh mất nước hay không khí khô sẽ khiến cho đờm bị quánh lại. Theo đó thì bạn hãy bồi phụ đủ nước cho người bệnh, sau đó làm ẩm miếng băng gạc phủ lên canuyn để làm ẩm không khí thở. Ngoài ra với những bệnh nhân thở máy cần phải theo dõi lượng nước liên tục trong bình làm ẩm;
• Nhiễm khuẩn khí phế quản phổi: Trước tiên bạn hãy lấy dịch phế quản làm kháng sinh đồ. Tiếp theo hãy cho bệnh nhân sử dụng thuốc kháng sinh phổ rộng, từ đó nhằm điều chỉnh lại khi có kết quả kháng sinh đồ.

Xem ngay về Phác đồ điều trị bệnh nhân tràn dịch màng phổi an toàn hiện nay

3. Một số lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản tại nhà

Khi bạn lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản tại nhà thì bạn cần lưu ý về những vấn đề sau:

• Mỗi ngày cần phải thay băng và rửa vết đặt nội khí quản 1 lần;
• Theo dõi vùng da quanh lỗ đặt nội khí quản khi thay băng, trường hợp xuất hiện tình trạng sưng, đỏ, chảy mủ, chảy máu,... thì người bệnh cần phải được tái khám ngay;
• Kiểm tra lại dây cột đặt khí quản và vị trí ống đặt khí quản, nếu như bị tụt hoặc rơi ra ngoài cần báo cho bác sĩ hoặc đi tái khám lại ngay;
• Trước tiên bạn hãy kiểm tra tính chất đờm, màu sắc, nhớt trong ống đặt nội khí quản hay khi thay băng. Trường hợp nếu thấy tình trạng đờm nhớt tăng, có lần mủ, máu hoặc bị nghẹt đờm, tắc ống thì cần phải đi tái khám ngay;
• Lấy miếng gạc ẩm để che lỗ đặt nội khí quản nhằm giúp để tránh bụi, hay dị vật rơi vào đường thở;
• Người thực hiện tha, vệ sinh canuyn cần phải được thực hiện bởi y, bác sĩ tại các cơ sở y tế được trang bị đầy đủ các thiết bị cấp cứu.

Về chế độ sinh hoạt khi chăm sóc người bệnh đặt nội khí quản:

• Chế độ ăn uống đa dạng, nên bổ sung nhiều nước, thêm các loại trái cây, rau xanh tốt cho sức khỏe;
• Dùng máy tạo hơi nước trong phòng sẽ giúp bạn tránh bị viêm phổi, nhất là trong mùa đông;
• Nhất là khi ngủ cần tránh bịt lỗ thở bởi chăn hoặc ga giường;
• Hãy che chắn lỗ thở khi tắm giúp tránh nước bắn vào đường thở khiến cho người bệnh có thể bị ho, sặc hoặc ngạt thở;
• Tập thể dục với những bài tập nhẹ nhàng, phù hợp với sức khỏe.

Với những bệnh nhân đặt nội khí quản thì lưu ý hãy đi tái khám ngay nếu gặp phải những triệu chứng dưới đây: ho, sốt cao, khó thở, nhiều đờm nhớt có lẫn mủ vàng hoặc bị rơi đặt khí quản,...

4. Tuyển sinh Cao đẳng Điều dưỡng bằng học bạ

Ngành Điều dưỡng không chỉ cung cấp về kiến thức lý thuyết và kỹ năng chuyên môn để phục vụ trong công việc. Nếu bạn muốn nắm được cách chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản hiệu quả thì đăng ký học Cao đẳng Điều Dưỡng. Trong số các trường Cao đẳng Y Dược TPHCM hiện nay thì Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch được đánh giá cao về chất lượng đào tạo lĩnh vực Y Dược, chuẩn kiến thức của Bộ lao động Thương binh Xã hội.

Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch hiện nay được xem là cái nôi cung ứng nguồn nhân lực Điều Dưỡng cho ngành Y Tế trên cả nước.

Hiện tại, Trường tuyển sinh với 4 ngành học chính là: Cao đẳng Dược, Cao đẳng Điều Dưỡng, Cao đẳng Kỹ thuật Phục Hồi Chức Năng và Trung Cấp Y học Cổ truyền bằng hình thức xét học bạ. Các bạn hoàn toàn có thể yên tâm đăng ký nhé.

Với những thông tin chia sẻ về việc chăm sóc bệnh nhân đặt nội khí quản trên đây hi vọng sẽ hữu ích với bạn đọc. Đừng quên theo dõi bài viết tiếp theo ở chuyên mục cẩm nang Y dược để cập nhật kiến thức hữu ích nhé, chúc bạn thành công!