Tìm hiểu về biện pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng sau đột quỵ

Người bị đột quỵ cần được phát hiện sớm và điều trị theo phác đồ của bác sĩ. Đồng thời kết hợp với các bài tập Phục hồi Chức năng sau đột quỵ nhằm giúp người bệnh sinh hoạt hàng ngày độc lập với các kỹ năng cơ bản khác… Thông tin chi tiết sẽ được chúng tôi tổng hợp trong bài viết dưới đây. Các bạn hãy cùng tham khảo nhé.

1. Người đột quỵ thường gặp phải những biến chứng nào?

Người sau đột quỵ có thể xảy ra rất nhiều biến chứng đồng thời sẽ được cải thiện theo thời gian, dựa vào tình trạng và mức độ bệnh. Đòi hỏi phải được điều trị và Phục hồi chức năng tốt nhất, dưới đây là các biến chứng thường gặp:

• Rối loạn ngôn ngữ: nói lắp, nói ngọng, khó diễn đạt bằng lời nói, biến đổi âm điệu hoặc có thể không nói được.
• Rối loạn thị giác: nhìn mờ đi
• Rối loạn vận động: Người bệnh có thể bị liệt, yếu, liệt mặt, một phần hoặc nửa người.
• Rối loạn nhận thức: mất trí nhớ hoặc giảm tư duy từ nhẹ đến nặng, sa sút trí tuệ.
• Rối loạn cơ tròn: Không tự chủ khi đi tiểu hoặc đại tiện 

• Rối loạn cảm giác: bị nóng, ngứa hoặc đau, tê người…
• Khó nuốt, khó khăn trong ăn uống...gây nhiều biến chứng nặng nề khác
• Mệt mỏi, ngủ quá nhiều hay mất ngủ, rối loạn thăng bằng...
• Loét các vùng tỳ đè do bị nằm liệt lâu ngày.
• Giảm các kỹ năng xã hội cùng với những hoạt động cá nhân hàng ngày.

Những biến chứng sau đột quỵ ở trên cần được phát hiện và điều trị sớm. Nếu để lâu ngày sẽ khiến cho họ không thể tự chăm sóc bản thân, phụ thuộc người khác đồng thời làm tăng gánh nặng cho bản thân và gia đình, người bệnh cũng dễ rơi vào trầm cảm.

Bạn có thể muốn xem thêm về Hướng dẫn bài tập Phục hồi Chức năng tại nhà an toàn, hiệu quả

2. Các biện pháp chăm sóc phục hồi chức năng sau đột quỵ

Như ở trên đã cho thấy phương pháp phục hồi chức năng rất quan trọng với người bị đột quỵ. Người bệnh nên được thực hiện vận động sớm với các hoạt động phong phú. Nhằm mục đích giúp người bệnh tự sinh hoạt hàng ngày với những kỹ năng cơ bản bao gồm đi bộ, tự ăn uống, mặc quần áo...

2.1. Phục hồi chức năng giảm trương lực cơ.

• Chú ý cho người bệnh tập những bài tập vận động thụ động và đặt tư thế đúng từ đó sẽ giúp làm giảm biến chứng của co rút, yếu cơ, chấn thương bên liệt, bình thường hóa trương lực với cơ lực của bên liệt.
• Dùng tay lành tập chủ động hỗ trợ cho bên tay liệt.
• Tích cực sử dụng các bài tập chủ động nhằm giúp cải thiện các chức năng như chải tóc, vươn tay lấy cốc,...

2.2. Xử lý mất cảm giác: 

Bài tập này nhằm giúp người bệnh tránh bị chấn thương đồng thời chú ý đến bên liệt nhằm phục hồi cảm giác.

• Các kỹ thuật viên sẽ tích cực t xoa bóp/vuốt ve phần bên bị liệt với những loại vật liệu khác nhau.
• Người bệnh có thể tập luyện tiếp xúc với những loại cảm giác cụ thể thường xuyên trường hợp bệnh nhân chịu đau được như: cho tiếp xúc với các loại vật liệu với nhiệt độ và lực ép khác nhau.

2.3. Phục hồi chức năng tạo thuận chi trên

Bài tập này nhằm giúp khuyến khích sự độc lập đồng thời tạo động lực nhằm  hồi phục vận động:

• Hỗ trợ bệnh nhân áp dụng những bài tập với bên tay yếu liệt. Nên chú ý sử dụng các hoạt động chức năng càng nhiều càng tốt. Trong đó phải chú trọng ở tư thế đứng hoặc ngồi cụ thể như: di chuyển đồ vật, đưa cốc lên miệng.
• Kích thích điện thần kinh cơ: Chỉ định bởi các kỹ thuật viên y tế
• Tập luyện thực tế ảo cho bàn tay và cánh tay bên liệt với bệnh nhân đột quỵ từ đó hỗ trợ cho việc luyện tập thông thường.
• Tập luyện có trợ giúp bằng robot với khuỷu tay và vai đối với bệnh nhân bị đột quỵ.

2.4. Nẹp cổ tay và bàn tay: 

Bài tập phục hồi chức năng sau đột quỵ này có chức năng giúp phòng ngừa bị co rút vùng cổ tay- bàn tay– ngón tay với trường hợp bị liệt cứng.

2.5. Phục hồi chức năng vận động bằng làm mạnh cơ.

• Chú ý việc tăng dần lực cơ bằng cách tăng số lần lặp lại đối với những hoạt động chịu sức nặng bao gồm việc lặp đi lặp lại những bài tập chuyển từ ngồi sang đứng.
• Bài tập kết hợp với tạ.
• Bài tập tăng sự đề kháng qua những dụng cụ, máy móc như đạp xe tại chỗ.

Chú ý, hãy tập mạnh vùng cơ bên liệt hoặc hai chân bệnh nhân đột quỵ. Đây được xem là cách chứng minh về sự tăng sức mạnh cơ dùng với sức cản khi vận động thụ động đối với bệnh nhân, từ đó cải thiện nhịp bước chân, sự đối xứng, cũng như về chiều dài bước chân của dáng đi.

2.6.. Cải thiện dáng đi, thăng bằng và di chuyển

Bài tập này nhằm mục đích là khuyến khích hỗ trợ mặt tâm lý, sự độc lập cùng như tạo động lực và rèn luyện sức bền. Hãy tập với những bài tập sau nhé:

• Tập đứng và di chuyển thăng bằng.
• Luyện tập với dáng đi thẳng
• Kết hợp với các dụng cụ trợ giúp bao gồm gậy chống, nẹp AFO (dụng cụ chỉnh hình cổ - bàn chân) cho phù hợp.
• Người bệnh nên chú ý tập bước hoặc lên xuống cầu thang, đi trên các bề mặt khác nhau.
• Có thể tập với máy đi bộ có nâng đỡ trọng lượng cơ thể.
• Tập dáng đi thẳng theo sự trợ giúp của robot

Các bài tập phục hồi chức năng sau đột quỵ cần phải được rèn luyện hàng ngày, nên tập đa dạng và phải thật kiên trì để người bệnh được phục hồi tốt nhất.

Tham khảo Bài tập phục hồi chức năng gãy liên mấu chuyển như thế nào?

3. Kỹ thuật phục hồi chức năng các biến chứng sau đột quỵ

• Bán trật khớp vai: Nhằm giúp phòng ngừa tình trạng này do bị giảm trương cơ lực với cơ vùng vai bị liệt ở bệnh nhân đột quỵ. Người bệnh nên được đặt ở tư thế đúng cho chi trên, sử dụng các dụng cụ nâng đỡ vai bao gồm đai vai, điều trị kích thích điện vùng cơ delta.
• Mất sức bền tim phổi: Tình trạng này giảm đáng kể do bị bất động ở giai đoạn sớm sau đột quỵ.

Người đột quỵ được chỉ định Phục hồi chức năng bằng các bài tập luyện, đi bộ hay đạp xe...qua đó nhằm giúp làm tăng sức bền tim phổi, khuyến khích bệnh nhân được luyện tập thường xuyên, liên tục.

Vấn đề về thị giác: Các kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn người bệnh sử dụng những động tác nhằm cải thiện vận động nhãn cầu, biện pháp bù trừ bao gồm xoay mặt sang bên thực hiện động tác, quét mắt...

Các vấn đề về nhận cảm bao gồm mất nhận diện đồ vật, lãng quên bên liệt vởi những giác quan và mất nhận biết đồ vật khi sờ áp dụng các bài tập phục hồi chức năng:

• Hãy nhắc nhở, gợi ý đơn giản để thu hút sự chú ý của bệnh nhân sang bên liệt.
• Tăng cường vận động bên liệt.
• Tập quét mắt và vận động nhãn cầu từ đó giúp kích thích cảm giác của bên liệt thông qua các hoạt động.
• Tăng cường hoạt động đối xứng cả hai bên cơ thể.
• Lấy hình ảnh nhằm giúp tăng cường sự chú ý và khôi phục bên bị lãng quên.
• Sờ vào các đồ vật với kích thước, hình thù hay có độ thô ráp ... khác nhau nhằm giúp kích thích cảm giác.

Cải thiện vấn đề ngôn ngữ, giao tiếp:

• Tập luyện khôi phục từ, cụm từ cho bệnh nhân với những cử chỉ cần thiết giúp người bệnh có thể được hòa nhập vào cuộc sống cộng đồng.
• Cùng với những thiết bị trợ bao gồm bảng giao tiếp, máy trợ thính, ghế ngồi hỗ trợ...
• Khuyến khích cho bệnh nhân, người chăm sóc và gia đình cùng với các thành viên trong cộng đồng sử dụng giao tiếp khác nhau bao gồm vẻ mặt, cử chỉ, khả năng nói, đọc, viết, vẽ cùng với việc sử dụng các dụng cụ hỗ trợ giao tiếp.

Đột quỵ là căn bệnh cấp tính có thể gây ra các khiếm khuyết hay di chứng kéo dài, do vậy cần phải được chăm sóc phục hồi chức năng liên tục và thích hợp. Bắt đầu từ môi trường bệnh viện, chủ động theo dõi đồng thời hỗ trợ bệnh nhân khi chuyển sang giai đoạn cấp và mãn tính khi xuất viện về nhà.

Tìm hiểu ngay Đột quỵ ở người trẻ: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách sơ cứu đột quỵ

4. Trường nào đào tạo cao đẳng Kỹ thuật Phục hồi chức năng tốt nhất?

Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch là một trong số ít trường Cao Đẳng Dược HCM đào tạo ngành Y Dược được Bộ lao động Thương Binh và Xã hội đánh giá uy tín tại TPHCM về công tác giảng dạy, học tập.

Ngôi trường hiện nay được thành lập 13 năm với sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực lĩnh vực Y Dược cho hệ thống y tế trên cả nước. Đa số các đơn vị tuyển dụng đều đánh giá cao chất lượng sinh viên sau khi ra trường về khả năng thích ứng công việc. Đó là sự cố gắng của các cán bộ, giảng viên nhà trường cùng với các em sinh viên.

Nhà trường hiện nay áp dụng mô hình đào tạo “Viện - Trường” nhằm đưa mô hình thực hành vào công tác giảng dạy. Bởi vậy sinh viên ngoài các buổi học trên giảng đường còn được thực hành, thực tập để quen với chuyên môn ngành nghề. Các bạn sinh viên tốt nghiệp có thể lựa chọn công tác tại những cơ sở y tế, trung tâm phục hồi chức năng trên cả nước.

Ngoài tuyển sinh Cao đẳng Kỹ thuật Phục hồi Chức năng, trường hiện còn đào tạo thêm 3 ngành mũi nhọn khác là Cao đẳng Dược, Cao đẳng Điều dưỡng và Trung cấp Y học cổ truyền theo hình thức xét học bạ. Bạn có thể lựa chọn ngành học phù hợp với bản thân để theo đuổi nhé.

Bài viết về phục hồi chức năng sau đột quỵ trên đây hi vọng sẽ là hành trang giúp bệnh nhân có thể được chăm sóc sức khỏe tốt nhất. Đừng quên theo dõi bài viết tiếp theo cập nhật thông tin hữu ích khác nhé. Chúc bạn sức khỏe!