Kỹ thuật hút đờm là gì? Các bước quy trình kỹ thuật chi tiết

Dụng cụ vô khuẩn

Dụng cụ sạch

Dụng cụ khác

- 1 chum chứa NaCl 0.9 %;

- Gạc;

- Ống hút đàm phù hợp;

- Găng tay vô khuẩn (hoặc một chiếc găng vô khuẩn, một chiếc găng sạch).

- Khẩu trang, kính bảo hộ (nếu cần);

- Máy hút + dây nối (đã kiểm tra);

- Giấy lót không thấm (nếu cần).

- Túi đựng rác y tế, rác sinh hoạt;

- Dung dịch sát khuẩn tay nhanh.

Dụng cụ vô khuẩn

Dụng cụ sạch

Dụng cụ khác

- 2 chum chứa NaCl 0.9 %;

- Gạc;

- 2 ống hút đàm;

- Găng tay vô khuẩn.

- Khẩu trang, kính bảo hộ (nếu cần);

- Máy hút + dây nối (đã kiểm tra);

- Giấy lót không thấm (nếu cần).

- Túi đựng rác y tế, rác sinh hoạt;

- Dung dịch sát khuẩn tay nhanh.

Hút đàm nhớt ở đường hô hấp trên

Hút đàm nhớt đường hô hấp dưới

- Nhận định tình trạng người bệnh.

- Vệ sinh tay thường qui/sát khuẩn tay nhanh.

- Chuẩn bị dụng cụ, mang đến giường bệnh.

- Báo và giải thích cho người bệnh (nếu được).

- Kiểm tra hệ thống máy hút, áp lực máy hút.

- Chuẩn bị tư thế người bệnh thích hợp với tình trạng bệnh lý, mặt nghiêng một bên về phía điều dưỡng.

- Trải giấy lót không thấm choàng qua cổ người bệnh (nếu cần).

- Tăng liều oxy cho người bệnh theo y lệnh 2-3phút (nếu người bệnh đang thở oxy qua ống thông hay cannula), hoặc hướng dẫn người bệnh hít thở sâu, chậm, ho.

- Rửa tay thường qui/sát khuẩn tay nhanh.

- Mở mâm vô khuẩn hoặc mở gói hút đàm vô khuẩn.

- Mang găng vô khuẩn.

- Gắn ống hút vào dây nối an toàn (một tay vô khuẩn cầm ống hút đàm, một tay sạch giữ chỗ nối ống hút đàm và máy hút).

- Bật máy, hút dung dịch NaCl 0,9% làm trơn ống.

- Dùng tay sạch lấy mask/cannula ra.

- Làm mất sức hút (bấm ống hoặc để hở bộ phận điều khiển trên ống hút đàm), đưa ống nhẹ nhàng vào mũi đến hầu hoặc miệng.

- Tạo sức hút (thả lỏng ống hoặc bịt kín bộ phận điều khiển trên ống hút), tiến hành hút đàm với động tác vừa xoay ống, vừa rút từ từ ống ra.

- Hút nước tráng ống làm trơn và sạch lòng trong  của ống hút (nếu cần).

- Nhận định tình trạng người bệnh, dừng 1 phút giữa các lần hút, gắn lại mask/cannula cho người bệnh (nếu cần), khuyến khích người bệnh hít thở sâu. Tiếp tục hút như trên đến khi thông thương đường hô hấp.

- Tắt máy, tháo ống hút.

- Tháo găng tay, vệ sinh tay thường qui/sát khuẩn tay nhanh.

- Điều chỉnh liều oxy như ban đầu cho người bệnh.

- Báo cho người bệnh biết việc đã xong, cho người bệnh nằm lại tư thế tiện nghi.

- Thu dọn dụng cụ, xử lý chất thải lây nhiễm và đồ vải đúng cách.

- Vệ sinh tay thường qui/sát khuẩn tay nhanh.

- Ghi hồ sơ.

- Nhận định tình trạng người bệnh.

- Vệ sinh tay thường qui/sát khuẩn tay nhanh.

- Chuẩn bị dụng cụ, mang đến giường bệnh.

- Báo và giải thích cho người bệnh (nếu được).

- Kiểm tra hệ thống máy hút, áp lực máy hút.

- Chuẩn bị tư thế người bệnh thích hợp với tình trạng bệnh lý, mặt ngửa, kê gối dưới vai.

- Trải giấy lót không thấm choàng qua cổ người bệnh (nếu cần).

- Tăng oxy lên 100% trong 2-3 phút (nếu người bệnh có thở oxy)/điều chỉnh FiO2 100% trên máy thở; hoặc hướng dẫn người bệnh hít thở sâu, chậm (nếu được).

- Rửa tay thường qui/sát khuẩn tay nhanh.

- Mở mâm vô khuẩn hoặc mở gói hút đàm vô khuẩn.

- Mang găng vô khuẩn.

- Gắn ống hút vào dây nối an toàn (một tay vô khuẩn cầm ống hút đàm, một tay sạch giữ chỗ nối ống hút đàm và máy hút).

- Bật máy, hút dung dịch NaCl 0,9% làm trơn ống.

- Làm mất sức hút (bấm ống hoặc để hở bộ phận điều khiển trên ống hút đàm), đưa ống nhẹ nhàng vào nội khí quản/mở khí quản (sâu bằng chiều dài của ống NKQ/MKQ cộng thêm 1-1,5cm) hoặc cho đến khi cảm thấy vướng/phản xạ ho thì kéo lui ống khoảng 1cm.

- Tạo sức hút (thả lỏng ống hoặc bịt kín bộ phận điều khiển trên ống hút), tiến hành hút đàm với động tác vừa xoay ống, vừa rút từ từ ống ra.

- Hút nước tráng ống làm trơn và sạch lòng trong của ống hút (nếu cần).

- Nhận định tình trạng người bệnh, dừng 1 phút giữa các lần hút, gắn lại máy thở cho người bệnh (nếu cần), khuyến khích người bệnh hít thở sâu. Tiếp tục hút như trên đến khi thông thương đường hô hấp.

- Tiếp tục hút đàm ở mũi - miệng (giống như kỹ thuật hút đàm đường hố hấp trên).

- Tắt máy, tháo ống hút.

- Tháo găng tay, vệ sinh tay thường qui/sát khuẩn tay nhanh.

- Tăng liều oxy cho người bệnh theo y lệnh 2-3 phút (nếu người bệnh có thở oxy)/ấn nút FiO2 100% trên máy thở; hoặc hướng dẫn NB hít thở sâu, chậm (nếu được) để tăng thông khí.

- Điều chỉnh liều oxy như ban đầu hoặc điều chỉnh thông số máy thở như y lệnh cho người bệnh.

- Báo cho người bệnh biết việc đã xong, cho người bệnh nằm lại tư thế tiện nghi.

- Thu dọn dụng cụ, xử lý chất thải lây nhiễm và đồ vải đúng cách.

- Vệ sinh tay thường qui/sát khuẩn tay nhanh.

- Ghi hồ sơ.

Dấu hiệu triệu chứng

Tai biến

Nguyên nhân

Xử trí

Phòng ngừa

Trầy xước, chảy máu niêm mạc mũi miệng

Tổn thương niêm mạc mũi, miệng

- Áp lực hút quá cao

- Thao tác hút đàm không nhẹ nhàng

- Điều chỉnh lại áp lực hút.

- Đưa ống hút đàm vào nhẹ nhàng, săn sóc tổn thương bằng dung dịch nước muối sinh lý 9‰

- Luôn kiểm tra áp lực trước mỗi lần hút đàm.

- Thao tác hút nhẹ nhàng. - Thời gian nghỉ giữa hai nhịp hút ≠ 30s.

Tím tái hoặc SpO2 < 91% hay ngưng thở trong khi hút

Thiếu Oxy

Thời gian hút 1 lần quá lâu .

Ngưng hút, thở oxy hoặc bóp bóng qua mặt nạ, trong trường hợp ngưng thở → báo bác sĩ

Đảm bảo thời gian mỗi lần hút không quá 10 giây.

Dịch nôn ói trào ra mũi miệng

Nôn ói trong khi hút đàm

- Thao tác hút không nhẹ nhàng gây kích thích nôn.

- Bệnh nhi vừa ăn xong

Nhanh chóng đặt bệnh nhân đầu bằng, mặt nghiêng, hút sạch để tránh hít sặc chất nôn ói.

- Nên hút đàm trước cử ăn.

- Thao tác hút nhẹ nhàng.

- Tư thế người bệnh nằm đầu cao 30-45

Dấu hiệu nhiễm trùng: sốt, khó thở, nhiều đàm đặc, vàng xanh, có thể có mùi hôi…

Viêm phổi bệnh viện

Không tuân thủ nguyên tắc vô trùng khi hút đàm

Báo bác sĩ và ghi nhận các dấu hiệu bất thường.

Tuân thủ tuyệt đối nguyên tắc vô trùng khi hút đàm