Tụ cầu khuẩn là gì? Cách phòng ngừa bệnh như thế nào?

Viêm khuẩn tụ cầu tồn tại khắp nơi trong môi trường tự nhiên, khi gặp nơi thích hợp thì chúng có thể gây nhiễm trùng cho con người bất cứ khi nào. Trong đó môi trường nóng ẩm là điều kiện thuận lợi nhất để giúp sinh sôi và phát triển vi khuẩn, trong đó có tụ cầu khuẩn. Hãy cùng tìm hiểu về chúng trong chuyên mục bài viết hôm nay nhé.

Tìm hiểu tụ cầu khuẩn là gì?

Vậy tụ cầu khuẩn là gì? Tụ cầu khuẩn là những cầu khuẩn gram dương, có đường kính rất nhỏ khoảng 1 micromet, chúng thường tích tụ với nhau thành từng cụm, bám lấy nhau giống chùm nho.

Những bệnh nhiễm trùng ở người chủ yếu là do những tác nhân vi khuẩn gây nên, một trong những loại vi khuẩn phổ biến nhất là vi khuẩn tụ cầu.

Đa số những tụ cầu khuẩn sẽ cư trú trên da hay màng nhầy của con người. Trong đó, mặt cũng là nơi sinh sống thích hợp của những tụ cầu khuẩn này. Tuy nhiên, chúng không gây bệnh mà chỉ khiến cho nhiễm trùng da nhẹ.

Khi những vi khuẩn tụ cầu này xâm nhập vào máu sâu hơn, hay phổi, tim, khớp thì có thể dẫn đến tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng đồng thời gây nguy hiểm đến tính mạng cho người bệnh.

Hiện nay, trên thế giới có khoảng 32 loại tụ cầu khuẩn nhưng phổ biến nhất là 3 loại là tụ cầu da, tụ cầu vàng và tụ cầu hoại sinh. Đặc trưng nhất vẫn là loại tụ cầu vàng, chúng thường ký sinh ở mũi và họng làm giảm sức đề kháng của người bệnh.

Trong y học, những vi khuẩn tụ cầu vàng luôn khiến cho các bác sĩ bị đau đầu bởi chúng có khả năng kháng kháng sinh. Đặc biệt là penicillin G, một số loại khác sẽ đề kháng với Methicillin.

Trên thực tế hiện nay, các tụ cầu khuẩn vàng còn đề kháng với tất cả các loại kháng sinh trừ Vancomycin, số lượng loại vi khuẩn dòng này tăng lên khiến cho việc điều trị bệnh ngày càng trở lên khó khăn.

 

Tụ cầu khuẩn có thể gây ra những bệnh gì?

Khi cơ thể bị nhiễm tụ cầu khuẩn, người bệnh sẽ gặp phải tình trạng phổ biến dưới đây:

Nhiễm khuẩn da

Nhiễm khuẩn da thường do tụ cầu vàng gây nên. Bởi chúng thường ký sinh trên da và niêm mạc do vậy rất dễ xâm nhập qua đường lỗ chân lông, các tuyến dưới da hay chân tóc. Qua đó, chúng có thể gây ra tình trạng nhiễm khuẩn có kèm theo mủ với triệu chứng phổ biến nhất là xuất hiện các ổ áp xe, chốc lở hay mụn nhọt trên da.

Bệnh này thường xuất hiện vào mùa nắng nóng, đối tượng thường gặp nhất là trẻ em và trẻ sơ sinh, không chỉ có biểu hiện ngoài da mà trẻ con bị sốt. tùy vào mức đề kháng cơ thể khiến cho người bệnh bị nặng nhẹ khác nhau.

Không chỉ vậy, nhiễm trùng tụ cầu khuẩn còn có thể gây mụn đầu đinh, đây là dạng nhiễm khuẩn cấp tính, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng bởi có khả năng gây nhiễm khuẩn huyết.

Nhiễm khuẩn huyết

Các tụ cầu vàng khi nhiễm khuẩn ngoài da thì chúng có thể di truyền vào máu gây nhiễm khuẩn máu. Đây được xem là dạng nhiễm trùng khá nặng, có thể gây nguy hiểm bởi khi máu bị nhiễm khuẩn thì các vi khuẩn tụ cầu sẽ di chuyển đến nội tạng như phổi, gan, não, tủy…gây ra các ổ áp xe tại cơ quan này. Bên cạnh đó người bệnh còn có thể đối diện với tình trạng viêm tắc tĩnh mạch. Một số loại nhiễm trùng này có thể gây ra tình trạng viêm mãn tính như viêm xương.

Viêm ruột cấp và ngộ độc thức ăn

Ngộ độc thức ăn thường xảy ra với người bệnh bị nhiễm tụ cầu. Nguyên nhân có thể là do quá trình chế biến hay bảo quản thực phẩm không được đảm bảo vệ sinh. Khi tụ cầu nhiễm trực tiếp và thực phẩm qua chế biến như tay có vết thương hở, hay hắt hơi thì đều có thể gây bệnh.

Khi thực phẩm có nhiễm tụ cầu thì chúng sẽ hoạt động và phát triển rất mạnh, có ngoại độc tố mạnh hơn ở các vi khuẩn khác, như ở mức nhiệt độ 100 độ C trong 15 phút thì chúng vẫn chưa bị phá hủy.

Đáng chú ý, những loại độc tố khi sinh ra từ quá trình phát triển mạnh các tụ cầu hoàn toàn không gây ảnh hưởng đến mùi bị hay cảm quan của thực phẩm. Đó chính là những nguyên nhân khiến cho tình trạng ngộ độc thức ăn do nhiễm tụ cầu gây nên.

Khi số lượng tụ cầu vàng phát triển mạnh trong đường ruột và chiếm ưu thế thì người bệnh sẽ phải đối mặt với bệnh viêm ruột cấp. Nguyên nhân có thể do người bệnh sử dụng kháng sinh ở thời gian dài nhất là những kháng sinh phổ rộng, dẫn đến hệ lợi khuẩn trong đường ruột có thể nhạy cảm với kháng sinh cũng có thể bị tiêu diệt.

Điều đó khiến cho tụ cầu vàng càng có điều kiện thuận lợi để sinh sôi và phát triển với những triệu chứng như tiêu chảy, buồn nôn hoặc nôn, đau bụng bất thường, sốt nhẹ và chán ăn…

Hội chứng sốc nhiễm độc

Hội chứng sốc nhiễm độc khá phổ biến, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. Bệnh do nguyên nhân chủ yếu là sự giải phóng những độc tố từ vi khuẩn tụ cầu phát triển quá mức.

Hội chứng này thường gặp ở phụ nữ giải đoạn kinh nguyệt khi họ sử dụng băng vệ sinh có các loại bông thấm hút bị nhiễm khuẩn. Người bệnh sẽ xuất hiện những triệu chứng như khát nước, sốt cao, đau đầu, mệt mỏi, nổi mẩn toàn thân, hạ huyết áp…

Những triệu chứng viêm tụ cầu khuẩn là gì?

Nhiễm tụ cầu khuẩn có thể gây ra những vấn đề về da nhỏ rồi dẫn đến viêm nội tâm mạc, nhiễm trùng gây ra các lớp lót bên trong tim có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Những triệu chứng của nhiễm khuẩn tụ cầu rất khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, vị trí nhiễm trùng ở người bệnh. Theo đó dấu hiệu nhiễm tụ cầu khuẩn trên da bao gồm:

Viêm mô tế bào: Đây là bệnh nhiễm trùng các lớp sâu hơn ở da, là nguyên nhân gây đỏ da hay sưng tấy ở bề mặt da. Tại những vị trí chất nhầy hay lở loét thì vi khuẩn càng phát triển mạnh hơn, xảy ra thường xuyên nhất ở bàn chân và chân.

Nhiễm tụ cầu khuẩn gây hội chứng bỏng da: Tụ cầu khuẩn sản sinh độc tố dẫn đến hội chứng bỏng da tụ cầu, trong đó đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất vẫn là trẻ sơ sinh và trẻ em. Người bệnh có đặc điểm là sốt phát ban, mụn nước. Khi những mụn nước này bị vỡ ra thì chúng sẽ để lại bề mặt thô đỏ trông giống như một vết bỏng.

Theo các dược sĩ các trường Cao Đẳng Dược Hồ Chí Minh thì tụ cầu khuẩn thường là những nguyên nhân phổ biến của ngộ độc thực phẩm. Đa số những triệu chứng có sự diễn biến khá nhanh, trong vài giờ khi thức ăn bị nhiễm độc. Thế nhưng những triệu chứng này cũng biến mất rất nhanh, có thể kéo dài nửa ngày. Chúng không gây ra tình trạng sốt mà bao gồm những dấu hiệu dưới đây:

• Bệnh tiêu chảy
• Buồn nôn và nôn
• Nhiễm trùng huyết
• Huyết áp thấp
• Mất nước

Tùy bệnh ở mỗi người sẽ xuất hiện những dấu hiệu khác nhau phụ thuộc vào tình trạng bệnh. Qua đó bạn nên tham khảo bác sĩ nếu thấy có biểu hiện bất thường trên cơ thể để xác định nguyên nhân và có cách chữa phù hợp.

Cách phòng ngừa nhiễm tụ cầu khuẩn

Hiện nay, trên thế giới vẫn chưa ra đời loại vacxin để phòng ngừa bệnh do tụ cầu khuẩn gây nên. Tuy nhiên bạn có thể chủ động phòng ngừa bằng những cách sau:

• Hãy luôn giữ cho cơ thể sạch sẽ nhất là vào mùa hè. Hãy tắm rửa thường xuyên, rửa tay sạch sẽ và vệ sinh đúng cách. Luôn đánh răng, súc miệng và vệ sinh miệng bằng cách súc miệng với nước muối sinh lý.
• Không nên sử dụng những loại dụng cụ cá nhân như quần áo, khăn tắm hay dao cạo râu…bởi vi khuẩn có thể lây lan gián tiếp qua những vật dụng này.
• Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, sử dụng thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, ăn chín uống sôi. Hãy hạn chế những thực phẩm tái sống như nem chua, gỏi, tiết canh…
• Với phụ nữ giai đoạn kinh nguyệt thì hãy chủ động vệ sinh vùng kín, không nên sử dụng băng vệ sinh có độ thấm hút quá cao khiến cho khô âm đạo, làm thay đổi nồng độ PH trong âm đạo. Qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho tụ cầu phát triển, nên thay BVS thường xuyên khoảng 4 tiếng 1 lần.
• Duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học để tăng sức đề kháng của cơ thể.

Thông tin trong bài viết trên đây hi vọng sẽ giúp bạn đọc tìm hiểu về bệnh tụ cầu khuẩn. Nếu có thắc mắc gì bạn hãy để lại câu hỏi dưới comment để được giải đáp. Đừng quên theo dõi các bài viết ở chuyên mục tiếp theo để cập nhật thông tin hữu ích, chúc bạn sức khỏe!