Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị xơ vữa động mạch não

Xơ vữa động mạch não là một căn bệnh rất nguy hiểm. Chính vì thế, cần phải nắm được những thông tin liên quan đến căn bệnh này để bảo vệ sức khỏe của mình một cách tốt nhất.

Xơ vữa động mạch chính là tình trạng tổn thương lớp nội mạc và hình thành sẹo khiến cho thành của mạch máu dày lên và trở nên xơ cứng

Xơ vữa động mạch não là gì?

Xơ vữa động mạch chính là tình trạng tổn thương lớp nội mạc và hình thành sẹo khiến cho thành của mạch máu dày lên và trở nên xơ cứng, lòng mạch sẽ hẹp dần đi. Những biến đổi này sẽ khiến cho lượng tiểu cầu bám dính lại tại đó và hình thành huyết khối gây ra tình trạng bị nghẽn mạch. Đồng thời, những khối máu đông này cũng có thể bong ra sau đó vỡ thành nhiều mảnh và đi vào trong hệ thống tuần hoàn làm tắc mạch máu não hình thành nên ổ nhồi máu não.

Do lớp nội mạc bị tổn thương nên mạch máu sẽ bị giòn và yếu hơn, dễ phình vỡ động mạch gây ra tình trạng xuất huyết não. Khi cơn tai biến mạch máu não đã xảy ra thì việc cung cấp máu cho não sẽ bị ngưng trệ một cách đột ngột gây ra tình trạng bị thiếu oxy cùng với các chất dinh dưỡng cho các vùng não khiến cho các tết bào thân kinh bị chết đi.

Khi đó, bệnh nhân sẽ có những biểu hiện như: rối loạn tâm trí, rối loạn ngôn ngữ, liệt vận động, nhức đầu, liệt mặt...Nếu như bệnh nhân không được cấp cứu kịp thời thì sẽ nhanh chóng bị tử vong. Có những trường hợp bệnh nhân được cứu sống nhưng sẽ bị giảm tuổi thọ, tàn phế suốt đời, không còn khả năng lao động và rất khó hòa nhập với cuộc sống xung quanh. Vậy bệnh xơ vữa động mạch não có triệu chứng và cách điều trị như thế nào?

Nguyên nhân gây bệnh Xơ vữa động mạch não

Tốc độ phát triển của bệnh xơ vữa động mạch thường tiến triển rất chậm, có thể bắt đầu sớm ở thời thơ ấu. Mặc dù các nhà khoa học vẫn chưa thể xác định được nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng xơ vữa động mạch, xơ vữa động mạch có thể bắt đầu bằng những chấn thương hoặc tổn thương ở lớp bên trong của động mạch gây ra bởi những nguyên nhân sau đây:

Kháng insulin, béo phì hoặc tiểu đường
Hút thuốc và các chế phẩm thuốc lá khác
Triglyceride cao, một loại chất béo (lipid) trong máu
Cholesterol cao
Huyết áp cao
Viêm từ các bệnh, chẳng hạn như viêm khớp, lupus hoặc nhiễm trùng, hoặc viêm không rõ nguyên nhân

Khi thành mạch bên trong bị tổn thương, các tế bào máu cùng với các chất khác thường bị đóng cục ở vị trí bị chấn thương và tích tụ lại ở bên trong lớp lót của động mạch.

Nếu như chất béo từ cholesterol cùng với những sản phẩm tế bào khác bị tích tụ lại theo thời gian tại vị trí bị chấn thương. làm cứng và thu hẹp động mạch của người bệnh. Những cơ quan và mô liên kết cùng với các động mạch bị chặn lại nên sẽ không nhận đủ máu để thực hiện những hoạt động bình thường.

Cuối cùng các mảnh của chất béo có thể vỡ ra và xâm nhập vào trong máu. Ngoài ra, lớp lót mịn ở mảng bám có thể sẽ bị vỡ ra và khiến cho cholesterol cùng với một số chất khác đi vào trong máu gây ra những cục máu đông chặn lại dòng chảy của máu đến các cơ quan của cơ thể, nếu như dòng chảy đến não bị chặn lại sẽ gây ra đột quỵ. Cục máu đông cũng có thể theo dòng máu di chuyển đến những bộ phận khác của cơ thể và ngăn chặn dòng máu đến những cơ quan khác.

Triệu chứng bệnh Xơ vữa động mạch não

Bệnh xơ vữa động mạch ở tình trạng nhẹ thường không gây ra bất kỳ một triệu chứng điển hình nào. Người bệnh sẽ có có triệu chứng mắc bệnh xơ vữa động mạch não cho tới khi động mạch bị hẹp và bị tắc đến mức không thể cung cấp đủ lượng máu cho các cơ quan và các mô xung quanh. Đôi khi những cục máu đông có thể chặn hoàn toàn mạch máu hoặc vỡ ra gây ra những cơn đột quỵ hoặc đau tim.

Đối với bệnh xơ vữa động mạch ở mức độ trung bình và nặng sẽ xuất hiện tùy thuộc vào triệu chứng tùy thuộc vào mức độ động mạch não bị ảnh hưởng. Nếu như bệnh xơ vữa động mạch não, người bệnh có thể xuất hiện những triệu chứng tê hoặc yếu đột ngột ở tay hoặc chân, nói chậm hoặc khó nói, mất thị lực tạm thời ở một mắt hoặc rủ xuống cơ mặt. Những triệu chứng này là dấu hiệu cảnh báo những cơn thiếu máu não thoáng qua, nếu như không được điều trị kịp thời thì bệnh có thể phát triển thành đột quỵ.

Nếu như người bệnh cảm thấy bản thân mình bị xơ vữa động mạch thì hãy nhanh chóng đi khám bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán bệnh cụ thể. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần phải lưu ý đến những triệu chứng sớm của lưu lượng máu không đủ như đau hoặc tê chân, đau thắt ngực…

Những đối tượng có nguy cơ bị xơ vữa động mạch não cao

Tình trạng động mạch bị xơ cứng lại sẽ tiến triển theo thời gian. Bên cạnh tình trạng lão hóa, những yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị xơ vữa động mạch não như:

Chế độ ăn uống không lành mạnh
Ít tập thể dục
Tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm
Hút thuốc và sử dụng các chế phẩm thuốc lá khác
Béo phì
Bệnh tiểu đường
Cholesterol cao
Huyết áp cao

Chế độ ăn uống hàng ngày có vai trò hết sức quan trọng trong việc phòng tránh bệnh xơ vữa động mạch ở những người cao tuổi

Cách phòng tránh bệnh Xơ vữa động mạch não

Chế độ ăn uống hàng ngày có vai trò hết sức quan trọng trong việc phòng tránh bệnh xơ vữa động mạch ở những người cao tuổi. Chính vì thế, cần phải hạn chế ăn mỡ động vật như: mỡ lợn, mỡ bò, mỡ gà… Thay vào đó hãy sử dụng những loại dầu thực vật như: dầu vừng, dầu lạc. Không nên ăn dầu dừa vì trong dầu dầu dừa có chứa nhiều axit béo bão hoà có thể gây ra hiện tượng xơ vữa động mạch.

Nên ăn nhiều thức ăn được chế biến từ đậu nành. Mỗi tuần nên ăn cá khoảng 2-3 ngày, trong mỡ cá có chứa nhiều chất béo omega-3 có tác dụng rất tốt đối với thành của động mạch. Nên tránh những loại đồ ăn từ nội tạng của động vật, tôm và trứng. Nên tăng lượng rau xanh và hoa quả tươi trong những bữa ăn hàng ngày. Đối với với những người mắc bệnh tiểu đường cần phải tránh những thực phẩm ngọt như: mít, na, xoài, hồng xiêm…

Cần phải thường xuyên vận động cơ thể bằng cách tập thể dục dưỡng sinh, chơi thể thao phù hợp với sức lực, đi bộ. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh được rằng, vận động thường xuyên với một cường độ phù hợp sẽ có thể làm giảm huyết áp đối với những người mắc bệnh tăng huyết áp mãn tính. Nếu như đã áp dụng tất cả những phương pháp làm giảm lượng cholesterol xấu trong cơ thể mà không thể đạt được hiệu quả như mong muốn thì cần phải sử dụng thuốc. Việc sử dụng loại thuốc điều trị nào với liều lượng bao nhiêu thì cần phải được chỉ định cụ thể của bác sĩ chuyên khoa và không nên tự ý mua thuốc.

Những thay đổi về lối sống lành mạnh sẽ được các bác sĩ chỉ định để điều trị cho những bệnh nhân bị xơ vữa động mạch giúp ngăn ngừa được tình trạng đó. Cụ thể những thay đổi về lối sống như sau:

Duy trì cân nặng hợp lý
Tập thể dục thường xuyên
Ăn thực phẩm lành mạnh
Bỏ hút thuốc
Chỉ cần nhớ thực hiện thay đổi từng bước một và ghi nhớ những thay đổi lối sống nào có thể quản lý được về lâu dài.

Các phương pháp điều trị bệnh Xơ vữa động mạch não

Cách điều trị bệnh xơ vữa động mạch não sẽ bao gồm việc thực hiện một lối sống lành mạnh như ăn uống khoa học và luyện tập thể dục. Đây cũng chính là phương pháp điều trị thích hợp nhất đối với những bệnh nhân bị xơ vữa động mạch. Đôi khi, sử dụng thuốc hoặc làm phuật cũng có thể sẽ được chỉ định.

Điều trị xơ vữa động mạch bằng thuốc

Các loại thuốc sẽ có tác dụng làm đảo ngược hoặc làm chậm quá trình ảnh hưởng của bệnh xơ vữa động mạch. Dưới đây là một số loại thuốc điều trị phổ biến:

Thuốc kháng tiểu cầu: Thuốc kháng tiểu cầu thường được các bác sĩ chỉ định có thể là aspirin. Tác dụng của loại thuốc này chính là giảm khả năng tiểu cầu bị vón cục ở trong những động mạch bị hẹp, hình thành cục máu đông và gây tắc nghẽn thêm.
Thuốc trị cholesterol: Làm giảm sự tích tụ của các cholesterol xấu ở trong động mạch và tăng hàm lượng cholesterol có lợi. Ngoài ra, loại thuốc này còn có tác dụng bổ sung giúp làm ổn định lớp niêm mạc của động mạch tim và ngăn ngừa tình trạng xơ vữa động mạch.
Thuốc chẹn beta: Loại thuốc này thường được sử dụng đối với những bệnh nhân bị động mạch vàng. Tác dụng của thuốc chẹn beta là giảm nhịp tim và huyết áp, giảm nhu cầu về tim và thường làm giảm các triệu chứng đau ngực. Bên cạnh đó, thuốc chẹn beta cũng có thể làm giảm được nguy cơ bị đau tim cùng với một số vấn đề về nhịp tim.
Thuốc chẹn canxi: Tác dụng của những loại thuốc này chính là làm giảm huyết áp và đôi khi cũng được chỉ định để điều trị đau thắt ngực.
Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE): Loại thuốc này được sử dụng để làm chậm quá trình bị xơ vữa động mạch bằng cách hạ huyết áp và tạo ra những tác dụng có lợi đối với động mạch tim. Thuốc ức chế men chuyển cũng có thể làm giảm nguy cơ đau tim tái phát.
Thuốc nước: Huyết áp cao chính là một yếu tố nguy cơ gây ra tình trạng xơ vữa động mạch. Thuốc nước sẽ có tác dụng rất tốt trong việc hạ huyết áp.
Các loại thuốc điều trị khác: Ngoài những loại thuốc nên trên, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc điều trị khác để có thể kiểm soát được yếu tố nguy cơ cụ thể đối với những triệu chứng xơ vữa động mạch.

Điều trị bệnh bằng phương pháp phẫu thuật

Đối với những trường hợp bệnh đã chuyển biến nặng hơn thì có thể sẽ phải sử dụng phương pháp phẫu thuật để điều trị. Nếu như người bệnh xuất hiện những triệu chứng nghiêm trọng như tắc nghẽn đe dọa sự sống của cơ hoặc mô da thì sẽ được chỉ định điều trị bằng một số kỹ thuật sau đây:

Đặt nong mạch vành và đặt stent: Các bác sĩ sẽ chèn một ống dài và mỏng vào trong phần mạch bị thu hẹp hoặc bị chặn. Một ống thông thứ hai với một quả bóng nở ra ở phía đầu của đoạn hẹp và được đưa qua ống thông đến khu vực bị thu hẹp. Sau đó chúng ta sẽ bơm phồng bong bóng lên, nén các cặn vào thành động mạch. Ống lưới thường được để lại ở trong động mạch để giúp cho động mạch mở ra.
Phẫu thuật nội soi: Một số trường hợp, các mảng chất béo tích tụ trong thành động mạch bị hẹp sẽ cần phải được phẫu thuật để loại bỏ. Khi thủ thuật được thực hiện trên các động mạch ở cổ được gọi là phẫu thuật nội soi động mạch cảnh.
Điều trị tiêu sợi huyết: Nếu như người bệnh có động mạch bị chặn bởi cục máu đông, bác sĩ sẽ có thể phá vỡ nó bằng cách sử dụng thuốc làm tan cục máu đông.

Trên đây chính là những thông tin hữu ích về bệnh xơ vữa động mạch não mà các bạn cần phải nắm được để bảo vệ sức khỏe của mình cũng như phòng tránh những biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.

Nguồn: cao đẳng Dược TPHCM tổng hợp