Nguy hiểm không kém biến thể mới ở Anh, biến thể ở Nam Phi còn kháng cả vaccine Covid-19

Một số nghiên cứu gần đây cho thấy, hai loại vaccine ngừa Covid-19 được triển khai ở Nam Phi đều kém hiệu quả hơn so với một số thử nghiệm trước đó, điều đó dấy lên sự lo ngại virus SARS-CoV-2 đang có chiều hướng lẩn tránh phản ứng miễn dịch được tạo ra do vaccine.

Một số công bố vào cuối tuần qua thì Công ty Novavax của Mỹ cho biết, mặc dù vaccine Covid-19 do công ty sản xuất chứng minh có hiệu quả gần 90% so với những thử nghiệm lâm sàng được tiến hành ở Anh, tuy nhiên thì khi đến Nam Phi thì con số này đã giảm xuống chỉ còn 49%.

Không chỉ vậy, tất cả những ca nhiễm mà công ty phân tích tại Nam Phi đều liên quan đến B 1.351 – một loại biến thể mới của virus SARS-CoV-2. Theo ghi nhận thì lần đầu tiên phát hiện tại khu vực Vịnh Nelson Mandela hồi tháng 10. Một số nghiên cứu khác cho thấy virus này đã xuất hiện và lưu hành kể từ tháng 8, sau đó chúng đã lan rộng khắp khu vực, trong đó bao gồm Cape Town - một địa điểm du lịch nổi tiếng.

Một số thử nghiệm được thực hiện trong phòng thí nghiệm cũng cho kết quả, những loại vaccine từ Mỹ (hãng Pfizer-BioNTech, hãng Moderna và Viện Y tế Quốc gia) đều kích hoạt phản ứng miễn dịch thấp hơn so với loại biến thể ở Nam Phi.Bên cạnh đó thì theo hãng Johnson & Johnson ngày 29/1, hiệu quả của loại vaccine mới của hãng lên đến 72% trong vai trò ngăn ngừa virus ở các bệnh nhân mắc bệnh vừa và nặng ở Mỹ. Tỷ lệ trên lần lượt tại Mỹ La Tinh là 66% ở và khoảng 57% ở Nam Phi.

Trước đây, nhiều nhà nghiên cứu từng tin rằng phải mất vài tháng, hoặc thậm chí vài năm thì biến thể virus SARS-CoV-2 mới có khả năng kháng vaccine. Tuy nhiên nhìn vào thực tế thì tốc độ kháng Vacxin này đã được đẩy nhanh hơn do sự lây lan không kiểm soát của virus. Theo ghi nhận trên thế giới hiện nay có khoảng hơn 100 triệu người bị nhiễm bệnh do vậy mà mỗi ca nhiễm sẽ là cơ hội để virus đột biến ngẫu nhiên.

Cũng theo các nhà khoa học cho biết, sự đột biến về biến thể virus xảy ra sẽ tạo lợi thế đối với các loại virus – ví dụ như khả năng chống lại một cơ chế phòng thủ tự nhiên trong cơ thể - cơ sở, từ đó sẽ giúp tạo ra một biến thể mạnh hơn. Quá trình này hiện tại đang diễn ra thông qua một số dấu hiệu về số lượng đáng kể người bị tái nhiễm virus SARS-CoV-2. Đồng thời thì việc hệ thống miễn dịch trong cơ thể “đào tạo” từ lần lây nhiễm đầu tiên thường sẽ không thể bảo vệ được người bệnh trước các loại biến thể mới của virus.

Bên cạnh đó thì các nhà khoa học tại hãng dược phẩm Moderna và Pfizer-BioNTech đều cho biết, điều tương tự này sẽ có thể xảy ra với cơ chế miễn dịch mà vaccine của hãng tạo ra.

Tại phòng thí nghiệm, thì các nhà khoa học hiện nay đã lấy một số biến thể mới trong virus sau đó cho chúng tiếp xúc với mẫu máu của nhóm người đã được tiêm chủng. Kết quả cho biết những loại kháng thể được trung hòa tạo ra nhằm giúp đáp ứng với loại vaccine của Moderna mang lại hiệu quả ngang nhau đối với virus SARS-CoV-2 ban đầu. Đồng thời chủng B.1.1.7 tìm thấy tại Vương quốc Anh, nhưng lại kém hiệu quả hơn nhiều với đối với chủng virus tìm thấy ở Nam Phi. Trong khi đó thì các biến thể khác, vaccine của hãng Pfizer cho kết quả chỉ kém hiệu quả hơn một chút đối với biến thể Nam Phi.

Những chuyên gia về dịch tễ học hiện nay cho biết, hiệu suất yếu hơn đối với các loại vaccine ở Nam Phi gần như chắc chắn là do các biến thể tiến triển mạnh lên.

Theo đó thì các nhà khoa học hiện nay cũng cảnh báo, những xét nghiệm trong phòng thí nghiệm hiện nay được xem là mô hình không hoàn hảo bởi những gì đang diễn ra trong cơ thể người thường phức tạp hơn rất nhiều.

Cũng theo chia sẻ của Hãng Novavax, nghiên cứu tại Nam Phi hiện nay được thực hiện trên khoảng 4.400 người bệnh, là thử nghiệm quá nhỏ để đưa ra một phép đo kết quả chính xác về hiệu quả của vaccine.

Cũng theo Tiến sĩ Marc Lipsitch, chuyên gia dịch tễ học tại Đại học Havard cho biết, các thành phần trong hệ thống miễn dịch trong cơ thể như tế bào T sẽ đóng vai trò chống lại những biến thể, ngay cả khi bị trung hòa các kháng thể bị thiếu hụt. Do vậy mà cuộc thử nghiệm của công ty Novavax nghiên cứu về sự tương tác giữa những biến thể và vaccine, rất đáng được lưu tâm.

Không chỉ vậy, nhà khoa học cũng nhận thấy, trên bề mặt các loại virus thuộc biến thể mới SARS-CoV-2, lượng protein trong cơ thể tăng đột biến trong khi những loại vaccine Covid-19 hiện nay mới chỉ “huấn luyện” hệ thống miễn dịch của con người nhận ra một số protein nhất định.

Tiến sĩ Michael Mina, một chuyên gia dịch tễ học tại Đại học Havard cho rằng, cơ chế trên giống như việc truy lùng tội phạm bằng cách ghi nhớ bề ngoài với khuôn mặt chỉ có mũi và miệng. Thí nghiệm này ban đầu cho dữ kiện có vẻ đủ, tuy nhiên nếu như tên tội phạm có chỉnh sửa khuôn mặt, mũi, miệng ...thì các nhà điều tra chắc chắn phải tổng hợp thông tin về tai,  mắt và tóc của nghi phạm.

Bởi vậy thì Tiến sĩ Mina cho biết, thế giới cần phải có một kho vaccine đa dạng hơn, sử dụng với nhiều cách tiếp cận khác nhau.

Thông tin về dịch Covid 19 hiện nay vẫn diễn ra khá phức tạp, để cập nhật thêm thông tin thì các bạn đừng bỏ lỡ bài viết do ban tư vấn tuyển sinh Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch tổng hợp sau nhé. Cài đặt Bluezone để cùng với Bộ y tế sớm kiểm soát dịch bệnh bạn nhé. Chúc bạn sức khỏe!