Hội chứng 3 giảm trong tràn dịch màng phổi là gì?

Hội chứng 3 giảm trong tràn dịch màng phổi bao gồm giảm âm, giảm rung, gõ đục. Hội chứng 3 giảm thường được phát hiện thông qua việc thăm khám lâm sàng ở những trường hợp nghi ngờ bị tràn dịch màng phổi.

Hội chứng 3 giảm thường được phát hiện thông qua việc thăm khám lâm sàng ở những trường hợp nghi ngờ bị tràn dịch màng phổi

Rung thanh giảm

Rung thanh là âm nói của người bệnh được truyền qua thành ngực sau đó dội vào lòng bàn tay của bác sĩ. Trong trường hợp này, lồng ngực chính là 1 bình cộng hưởng truyền âm thanh từ thanh quản.

Phương pháp chẩn đoán:

Người bệnh sẽ ngồi ở tư thế ngay ngắn, bác sĩ sẽ đặt 2 bàn tay lên trên 2 bên lồng ngực của người bệnh, các ngón tay sẽ đặt nằm ngang theo các khoảng gian sườn, lòng bàn tay áp sát vào lồng ngực.
Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân đếm 1,2,3. Khi người bệnh đếm, lòng bàn tay của bác sĩ sẽ cảm thấy rung.
Khám lần lượt từ trên xuống dưới, trừ trước ra sau
Luôn luôn so sánh ở cả 2 bên

Đối với những trường hợp bị tràn dịch màng phổi do có một lượng dịch ngăn cách ở giữa những mô phổi cùng với bàn tay của bác sĩ nên sẽ sẽ không cảm thấy rung thanh hoặc rung thanh giảm. Rung thanh giảm cũng xảy ra đối với những trường hợp bị tràn khí màng phổi.

Gõ đục

Cách chẩn đoán triệu chứng gõ đục:

Bác sĩ sẽ sử dụng ngón giữa của bàn tay phải để gõ lên trên lưng của các ngón tay ở bàn tay trái đang đặt ở trên lồng ngực của người bệnh. Các ngón tay ở bàn tay trái sẽ đặt nằm ngang theo các khoảng liên sườn.
Gõ từ trên xuống dưới, từ trước ra sau, từ phải sang trái.
Cũng giống như rung thanh giảm, cần phải liên tục so sánh ở cả 2 bên.

Đối với những người bình thường thì tiếng gõ trong, ở vùng tim gan gõ đục Đối với những trường hợp tràn dịch màng phổi thì ở những vị trí có dịch sẽ nghe thấy tiếng gõ đục và âm sắc trầm hơn.

Gõ đục tương ứng với vùng rung thanh giảm hoặc mất.
Gõ dọc theo các khoang liên sườn, từ trên xuống dưới, có thể thấy ranh giới trên của vùng đục là một đường cong parabol có điểm thấp nhất ở gần sát cột với sống, điểm cao nhất ở vùng nách và sau đó sẽ đi vòng xuống thấp phía trước ngực. Tương ứng với đường cong Damoiseau (trên film X-quang).
Tràn dịch khu trú : Gõ đục tùy vào vị trí có dịch, những trường hợp này thường khó phát hiện bằng biện pháp gõ, chủ yếu phát hiện bằng X quang.
Tràn dịch màng phổi tự do dịch có xu hướng chảy về vùng thấp nên : Gõ đục vùng thấp , âm đục thay đổi theo tư thế.

Trong một số trường hợp xẹp phổi, đặc phổi cũng gặp phải tình trạng gõ đục.

Tiếng rì rào trong phế nang là do không khí đi vào trong phế nang và xoáy nhẹ vào thành phế nang tạo ra những tiếng nhẹ ở vùng ngoại vi lồng ngực

Rì rào phế nang giảm

Tiếng rì rào trong phế nang là do không khí đi vào trong phế nang và xoáy nhẹ vào thành phế nang tạo ra những tiếng nhẹ ở vùng ngoại vi lồng ngực. Để có thể phát hiện được tiếng rì rào phế nang, bác sĩ sẽ sử dụng ống tai nghe để áp vào thành ngực của người bệnh.

Thời gian nghe: suốt kỳ hít vào và đầu kỳ thở ra
Vị trí nghe : Vùng trước bên của ngực và lưng, nghe từ trên xuống dưới và so sánh hai bên.
Tính chất bình thường: tiếng liên tục, êm dịu và cường độ thấp.

Đối với trường hợp bị tràn dịch màng phổi

Do nhu mô phổi cùng với thành ngực bị ngăn cách bởi 1 lớp dịch nên sẽ cản trở âm thanh, người khám có thể thấy rì rào phế nang giảm hoặc mất.
Rì rào phế nang giảm hoặc mất tương ứng với vùng có dịch màng phổi và tương ứng với vùng rung thanh giam và vùng gõ đục.

Những trường hợp bị tràn khí màng phổi, xẹp phổi, dày dính màng phổi, người béo thành ngực dày… cũng sẽ xuất hiện tình trạng rì rào phế nang.

Hội chứng 3 giảm tràn dịch màng phổi bao gồm: rung thanh giảm hoặc mất; Gõ đục; Rì rào phế nang giảm hoặc mất. Để có thể phát hiện được hội chứng này bác sĩ sẽ cần phải thăm khám người bệnh trực tiếp. Cả 3 dấu hiệu này đều có giá trị rất lớn trong việc chẩn đoán tràn dịch màng phổi. Từ đó các bác sĩ có thể định hướng bệnh, đưa ra những chỉ định cận lâm sàng phù hợp, giúp chẩn đoán sớm bệnh, xử lý kịp thời.

Nguồn: Cao đẳng Phạm Ngọc Thạch tổng hợp