Điện não đồ là gì? Điện não đồ có hại không?

Dựa vào những biểu hiện của các bệnh lý thần kinh cùng với kết quả ghi được dưới dạng sóng giúp phát hiện ra những chấn động hệ thần kinh. Theo đó thì điện não đồ là phương pháp phát hiện ra tình trạng bệnh hiệu quả để tìm ra hướng điều trị bệnh kịp thời.

Điện não đồ là gì?

Điện não đồ viết tắt là EEG thường được dùng để ghi lại hoạt động điện sinh học của não. Phương pháp được thực hiện gắn điện cực kim loại vào da ở bên ngoài đầu, từ đó khiến cho thay đổi các hoạt động điện thành mô hình, chúng được gọi là các sóng não. Theo các bác sĩ thì sóng não này thường được ghi lại bởi máy đa âm. Thường thời gian để đo điện não đồ cơ bản sẽ mất khoảng 45 phút, nhưng cũng có thể là khoảng từ 30 phút đến 90 phút.

>>Xem thêm: Hội chứng ống cổ tay: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Điện não đồ thông thường sẽ có 4 loại sóng cơ bản dưới đây:

•         Alpha: tần số 8-13 Hz và biên độ từ 20-100 microvolt, có dạng hình sin, chúng được phân bố rõ vùng đính, thái dương sau và chẩm.
•         Theta: tần số dao động từ 4-7 Hz với biên độ 30-60 microvolt
•         Beta: thường có tần số lớn hơn 13Hz với biên độ < 29 microvolt, thường ở vùng trán- trung tâm
•         Delta: tần số < 4Hz với biên độ thường cao.

Sóng nhiễu bao gồm:

•         Sóng nhiễu sinh lý bao gồm: nhiễu điện cơ, nhiễu điện tim, cử động lưỡi, mắt, hô hấp và mồ hôi da,...
•         Sóng nhiễu không sinh lý: nguyên nhân có thể do yếu tố môi trường do thiết bị hoặc có thể là điện cực.

Điện não đồ bình thường có đặc điểm gì?

•         Điện não đồ cho trẻ em: thường có tần số thấp hơn so với nhịp trội phía sau, những biên độ cao hơn và thỉnh thoảng có sóng chậm ở phía sau.
•         Điện não đồ ở người lớn: thường nhịp trội phía sau có tần số 8.5-11Hz, cùng với những hoạt động nhanh và tần số thấp tại các chuyển đạo phía trước.
•         Ở một số trường hợp biến thể bình thường: nhịp Mu, biến thể alpha chậm hoặc nhanh, sóng lamda,...

Những điểm bất thường xuất hiện trên điện não đồ:

Những bất thường ở điện não đồ cho thấy mức độ tổn thương não ở người bệnh hay các vấn đề về thần kinh. Các bạn có thể nắm được những thông tin sau:

• Bất thường về biên độ trên điện não đồ:

+ Điện não đẳng điện

+ Biên độ thấp cục bộ: nguyên nhân có thể do tổn thương choán chỗ trong hoặc ngoài sọ hay tổn thương vỏ não.

+ Biên độ thấp lan tỏa: xảy ra ở các trường hợp người bệnh mang tâm lý lo lắng làm giảm tính đồng bộ của hoạt động vỏ não, hay người bị tổn thương vỏ não và rối loạn chức năng vỏ não.

+ Biên độ tăng cục bộ: Do hoạt động beta của biên độ cao, tăng độ nhọn của các sóng dẫn.

+ Sóng chậm: Nguyên nhân do tổn thương cấu trúc não, có thể do hoạt động động kinh, hay những bệnh lý não.

•         Hoạt động có chu kỳ:

+ Hoạt động có chu kỳ toàn thể: thường gặp ở các bệnh não chuyển hóa, do ngộ độc, thiếu oxy, hay do bệnh bò điên.

+ Các hoạt động có chu kỳ khu trú ở một bên bán cầu hoặc ở hai bên bán cầu: Nguyên nhân do những tổn thương não như viêm não, đột quỵ hay một số bệnh nhân bị động kinh lâu năm.

+ Trường hợp bị bệnh não nặng sẽ có 2 trường hợp: dạng bùng nổ - ức chế ( burst - suppression pattern) hoặc dạng ức chế - bùng nổ (suppression - burst pattern).

•         Trường hợp bị động kinh: Đo điện não đồ nhằm tìm ra kết quả các phóng điện dạng động kinh hay không, vị trí ở đâu và toàn thể hay khu trú. Gai sóng nhọn, phức hợp gai - sóng, phức hợp gai - sóng chậm, đa gai, đa sóng nhọn - sóng chậm, đa gai - sóng chậm, đa sóng nhọn - sóng.

Điện não đồ có tác dụng gì?

Các bác sĩ thường chỉ định đo điện não đồ với những trường hợp nghi bị tổn thương về não hay mắc phải một số bệnh lý về thần kinh. Khi thực hiện phương pháp này thì sẽ cho ra các mẫu sóng não được kiểm tra đồng thời theo dõi nhằm tìm ra các mẫu sóng bất thường gây ra những triệu chứng của bệnh khác. Nhờ vào các sóng điện não trong phương pháp đo điện não đồ, các bác sĩ có thể chẩn đoán được chứng bệnh đau đầu, động kinh...qua đó sẽ đưa ra hướng điều trị bệnh phù hợp nhất.

Đặc biệt điện não đồ thường được chỉ định nhằm phát hiện các rối loạn chức năng của não bộ:

•         Kiểm tra, chẩn đoán đồng thời theo dõi rối loạn co giật hay động kinh
•         Hỗ trợ trong việc chẩn đoán tình trạng chết não
•         Đánh giá được mức độ gây mê

Ngoài ra, đo điện đồ não các bác sĩ thường dùng để chẩn đoán được các bệnh lý sau:

•         Giấc ngủ rối loạn
•         Mắc bệnh viêm não
•         Có các khối u não
•         Sa sút trí tuệ
•         Rối loạn chức năng não
•         Đột quỵ

Điện não đồ có hại không?

Trong quá trình đo điện não đồ có thể khiến cho bạn cảm thấy khó chịu khi kĩ thuật viên gắn các điện cực lên da đầu. Tuy nhiên bạn hãy chú ý trong việc thư giãn bởi phương pháp điện não đồ được xem là rất an toàn và vô hại, không có bất kì dòng điện nào truyền vào cơ thể bạn. Bản chất của điện não đồ nhằm chỉ ra những hoạt động điện của não bạn mà thôi.

Vậy điện não đồ cho trẻ em có hại không? Hiểu được bản chất của điện não đồ thì có thể thấy phương pháp này thường rất an toàn với trẻ. Với trường hợp trẻ bị rối loạn co giật, thì các bác sĩ có thể kích thích đồng thời ghi lại một cơn động kinh trong điện não đồ. Điều này đã được thể hiện bằng sự thay đổi trong mô hình thở hay do sự nhấp nháy đèn. Do vậy khi cho trẻ đi đo điện não đồ thì bạn cũng không nên lo lắng bởi nó sẽ không gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Phương pháp đo điện não đồ gồm những gì?

Trước khi đi đo điện não đồ cần chuẩn bị những gì?

•         Vệ sinh đầu tóc sạch sẽ trước khi đi đo điện não đồ
•         Không được uống cà phê trước khi thực hiện đo điện não đồ
•         Với những bệnh nhân đang dùng thuốc hay đặt máy tạo nhịp tim thì cần chú động báo cho bác sĩ biết
•         Với bệnh nhân đo điện não giấc ngủ thì cần phải phải thức khuya và dậy sớm . và trong thời gian chờ đo điện não thì nên nhớ tuyệt đối không được ngủ.
•         Thực hiện theo đúng lời khuyên của các bác sĩ.

Quy trình đo điện não đồ như thế nào?

Bình thường, thời gian để đo điện não đồ sẽ kéo dài trong khoảng 20 phút.

•         Trước tiên, người bệnh có thể được nhắm mắt thư giãn khoảng 3-4 phút, sau đó thực hiện nghiệm pháp nhắm mở mắt như sau: mở mắt trong vòng 10 giây rồi nhắm mắt. Sau đó nghỉ 5 phút thì người bệnh sẽ được thực hiện nghiệm pháp hít thở sâu (tăng thông khí) trong vòng 3 phút. Tiếp theo là thực hiện nghiệm pháp kích thích ánh sáng. Trước khi kết thúc quá trình ghi điện não đồ thì bác sĩ sẽ  cho bệnh nhân nhắm/mở mắt thêm 1 lần nữa.
•         Nghiệm pháp nhắm mở mắt (nghiệm pháp Berger): được thực hiện nhằm giúp xác định tình trạng ức chế của nhịp alpha khi mở mắt và kiểm nghiệm tình trạng thức tỉnh của bệnh nhân.
•         Thông qua những chỉ số sóng não hiện lên thì bác sĩ kiểm tra kết quả và đọc kết quả điện não đồ nhằm phát hiện ra tình trạng của người bệnh.

Trên đây là những thông tin về đo điện não đồ mà dược sĩ các Trường Cao Đẳng Y Dược HCM vừa giải đáp trên đây hi vọng sẽ hữu ích với bạn đọc. Nếu có thắc mắc gì bạn có thể để lại câu hỏi dưới comment để được giải đáp nhé. Chúc bạn sức khỏe!