Adenovirus là gì? Adenovirus gây bệnh gì là rất nhiều người tìm hiểu khi gần đây xuất hiện mạnh tại Việt Nam. Theo thông tin từ báo chí truyền thông hay các chuyên gia Y Tế Thế giới cho biết, đây là căn bệnh nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong rất cao. Chúng ta hãy cùng Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch tổng hợp thông tin và tìm hiểu cụ thể trong bài viết dưới đây nhé.
1. Adenovirus là gì?
Adenovirus là chủng virus chứa DNA chuỗi kép, với kích thước đường kính từ 70 đến 80 nm, không có vỏ bọc bên ngoài. Chúng bao gồm capsid đối xứng hình khối tạo ra hình đa giác có 252 capsome. Virus này được phát hiện lần đầu từ năm 1953 từ những mảnh hạch hạnh nhân và tổ chức tuyến được cắt bỏ.

Adenovirus thuộc họ Adenoviridae được chia thành 2 nhóm chính. Một nhóm gây bệnh ở bệnh và một nhóm gây bệnh ở động vật có vú (bao gồm cả người). Virus gây bệnh ở người đã phân lập được 47 type Adenovirus, gây bệnh cho người được chia làm 6 nhóm ký hiệu A- F dựa vào một số đặc điểm sinh hóa, sinh lý và sinh học phân tử.
Nghiên cứu cho thấy, Adenovirus có sức đề kháng cực kỳ tốt. Chúng có thể tồn tại khá lâu ngoại cảnh và gây bệnh. Với nhiệt độ phòng thì chúng tồn tại đến 30 ngày, thậm chí ở nhiệt độ 370C sống được 15 ngày, nhiệt độ 40C chúng sống được nhiều tháng, -200C sống được nhiều năm. Adenovirus chỉ chết khi ở nhiệt độ sôi 1000C, tia cực tím, cloramin, khiến cho họ bị mất độc lực nhanh. Ở nhiệt độ 56 độ thì chỉ chết sau 3 đến 5 phút.
2. Adenovirus có nguy hiểm không?
Theo nhận định của các chuyên gia, Adenovirus có khả năng lây lan nhanh trong cộng đồng đồng thời có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm khi chỉ có nhiều triệu chứng thông thường.
Người bệnh khi nhiễm Adenovirus sẽ gây ra một số biểu hiện như viêm kết mạc, sốt viêm họng tại nhiều nơi trên thế giới. Với triệu chứng dịch viêm kết mạc xuất huyết do virus được phát hiện lần đầu tiên tại Ghana năm 1969 và Indonesia năm 1970. Sau đó, dịch virus này cũng dần phát triển sang Trung và Nam Mỹ, các đảo Thái Bình Dương, Châu Á, Châu Phi, vùng Caribe, một số nơi của Florida và Mexico. Không chỉ vậy, một số vùng dịch nhỏ xuất hiện tại châu Âu với những người tị nạn Đông Nam Á ở Hoa Kỳ.
Tại Việt Nam, Adenovirus hiện đang phát tán rộng rãi nhiều nơi trên cả nước. Nhất là vào mùa hè, mùa xuân nên dễ nhầm với bệnh viêm đường hô hấp do một số virus khác, hoặc với bệnh sốt Dengue vào đầu mùa hè.
3. Adenovirus gây ra những bệnh gì?
Theo các chuyên gia Cao đẳng Dược TPHCM, Adenovirus gây bệnh viêm gan bí ẩn. Đặc biệt hơn, trong thời gian gần đây còn gây bệnh viêm đường hô hấp, nhất là ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh gây hoang mang cho cộng đồng. Virus này ra nhiều triệu chứng trên các cơ quan trên cơ thể như đường tiêu hóa, đường hô hấp, hay ở mắt.... nhất là trẻ em. Adenovirus thường gây ra các bệnh sau đây:
3.1. Bệnh về đường hô hấp
- Viêm họng cấp: Thường xảy ra với trẻ em và trẻ sơ sinh với những triệu chứng như sốt, đau họng, đau đầu, ho và chảy nước mũi. Tình trạng này có thể kéo dài từ 1 - 2 tuần và lây lan thành dịch. Triệu chứng khá phổ biến so với bệnh khác.
- Viêm họng kết mạc: Những dấu hiệu giống như viêm họng kèm theo viêm kết mạc. Cụ thể như kết mạc mắt đỏ, không đau, chảy dịch trong. Mùa hè rất dễ lây thành dịch và lây qua đường hô hấp.
- Viêm đường hô hấp cấp: Người nhiễm Adenovirus có triệu chứng hạch cổ sưng đau, đau họng, sưng họng, sốt cao lên tới 39 độ C, ho. Tuy nhiên sẽ nhanh chóng biến mất sau 3-4 ngày.
- Viêm phổi: Do Adenovirus type 3, 4, 7 và 14 gây nên, có khoảng 10% trường hợp viêm phổi cấp ở trẻ nhỏ. Người bệnh có biểu hiện đột ngột khi sốt cao 39 độ C, cùng với triệu chứng ho, chảy nước mũi.
3.2 Viêm kết mạc mắt
Viêm kết mạc còn được gọi là bệnh đau mắt đỏ, lây lan nhanh thành dịch vào mùa hè. Người bệnh sẽ có triệu chứng kết mạc mắt đỏ, có thể một hoặc cả 2 bên, kèm theo chảy dịch trong, dễ bị bội nhiễm vi khuẩn nếu không được điều trị kịp thời.
3.3. Bệnh viêm dạ dày, ruột
Một số type Adenovirus xảy ra do bệnh viêm dạ dày, ruột cấp tính không do vi khuẩn. Viêm dạ dày, ruột do Adenovirus là nguyên nhân thứ 2 sau Rotavirus gây bệnh tiêu chảy ở trẻ nhỏ.

Ngoài dấu hiệu đi ngoài kéo dài trong vòng 7 ngày, người bệnh còn có triệu chứng buồn nôn/ nôn, sốt với những dấu hiệu viêm kết mạc hay viêm đường hô hấp. Adenovirus gây bệnh tại đường tiêu hóa và được đào thải trong phân, là nguồn lây bệnh trong cộng đồng.
Bạn có thể tìm hiểu Nguyên nhân gây viêm đường hô hấp trên ở trẻ em
3.4. Một số bệnh khác
Adenovirus là nguyên nhân gây bệnh viêm bàng quang chảy máu đối với trẻ em, nhất là bé trai. Trường hợp này virus xuất hiện trong nước tiểu thường là các type gây bệnh là type 11, 12. Ở niệu đạo, tử cung phụ nữ sẽ xuất hiện virus và lây bệnh qua đường tình dục.
Một số trường hợp khi nhiễm virus này nhưng không có biểu hiện. Đây được gọi là thể ẩn và là nguồn lây nhiễm chủ yếu trong cộng đồng. Những type Adenovirus gây bệnh cho người sau khi điều trị khỏi bệnh thì họ sẽ có khả năng miễn dịch với Adenovirus với hiệu quả cao và kéo dài với cùng type gây bệnh. Tuy nhiên sẽ không có khả năng miễn dịch chéo và vẫn cần được bảo vệ tránh khỏi các type khác.
Virus có khả năng phát tán ngoài động đồng rất cao. Chúng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm bởi vậy khi thấy trẻ có dấu hiệu nghi ngờ thì cần theo dõi tình trạng sức khỏe và đến khám nếu có triệu chứng bất thường.
4. Biện pháp phòng chống dịch bệnh do adenovirus gây ra
Việc điều trị bệnh do Adenovirus có thể kéo dài và ảnh hưởng sức khỏe. Bởi vậy, các bạn hãy thực hiện biện pháp phòng chống dịch hiệu quả như:
- Đảm bảo nguồn nước sạch dùng cho sinh hoạt. Nhất là mùa mưa lũ, cần đảm bảo nước sạch được khử trùng.
- Luôn giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tránh dùng chung khăn mặt, thường xuyên giặt khăn bằng xà phòng, và phơi dưới ánh nắng.
- Với người nhiễm bệnh thì không nên dùng chung đồ với bất kỳ ai, nhất là khăn mặt và các đồ dùng cá nhân như bát, cốc, thìa, giường…để tránh lây nhiễm cho người khác. Thực hiện sát trùng cho người bệnh trong giai đoạn bệnh.
Thông tin bài viết trên đây chia sẻ về Adenovirus là gì? Chúng gây ra những bệnh gì và ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào? Đừng quên theo dõi bài viết tiếp theo tại chuyên mục Cẩm nang Y dược để cập nhật thông tin liên quan nhé. Chúc bạn thành công!